ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਮੀਸ਼ਾ
ਫਰਮਾ:Infobox writer ਸੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੀਸ਼ਾ (1934–22 ਸਤੰਬਰ 1986[1]) ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਦੌਰ ਦਾ ਉੱਘਾ, ਰੁਮਾਂਟਿਕ ਭਰਮ-ਭੁਲੇਖੇ ਤੋੜਨ ਵਾਲਾ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਕਵੀ ਸੀ।[2] ਪਾਤਰ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, "ਉਹ ਸੱਚੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ, ਕੌੜੇ ਸੱਚਾਂ ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਅਣਗੌਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕਵੀ ਸੀ"।[3] ਉਸ ਨੂੰ ਕੱਚ ਦੇ ਵਸਤਰ ਉੱਪਰ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ।
ਜੀਵਨ
ਐਸ.ਐਸ.ਮੀਸ਼ੇ ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਕੋਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ 15 ਮਾਰਚ,1933 ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਵੰਤ ਕੌਰ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰ. ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਪਿੰਡ ਭੇਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਐਸ.ਐਸ.ਮੀਸ਼ਾ ਜੀ ਦੀ ਸੁਪਤਨੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਮੀਸ਼ਾ ਜੀ ਦੀ ਸੰਪਾਦਤ ਪੁਸਤਕ ਚਪਲ ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਅਗਸਤ,1934 ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਮੁਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਅਤੇ ਦਸਵੀਂ ਰਣਧੀਰ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਕਪੂਰਥਲਾ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਐਫ.ਏ. ਰਣਧੀਰ ਕਾਲਜ ਕਪੂਰਥਲੇ ਤੋਂ ਅਤੇ ਬੀ.ਏ. ਅਤੇ ਐਮ.ਏ. ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਗੌਰਮਿੰਟ ਕਾਲਜ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੋਂ ਕੀਤੀ।[4] ਪਰਿਵਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮੀਸ਼ਾ ਜੀ ਦੇ ਘਰ 1965 ਵਿੱਚ ਬੇਟੇ ਅਮਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ 1969 ਵਿੱਚ ਬੇਟੀ ਗੁਰਜੋਤ ਕੌਰ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਉਹ ਕੁਝ ਦੇਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਸਠਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹੇ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਮੀਸ਼ਾ ਜੀ 21 ਸਤੰਬਰ,1986 ਨੂੰ ਵੇਈਂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਬੇੜੀ ਅੰਦਰ ਸੈਰ ਕਰਦਿਆਂ ਦੁਖਦਾਈ ਹਾਦਸੇ ਨਾਲ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿੱਛੜ ਗਏ।
ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ
- ਚੌਰਸਤਾ (1961)
- ਦਸਤਕ (1966)
- ਧੀਮੇ ਬੋਲ (1972)
- ਕੱਚ ਦੇ ਵਸਤਰ (1974)
- ਚਪਲ ਚੇਤਨਾ (ਆਖ਼ਰੀ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 27 ਸਾਲ ਬਾਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅਣਛਪੀਆਂ 6 ਕਵਿਤਾਵਾਂ, 21 ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ 5 ਗੀਤਨੁਮਾ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸਨ।)[5]
ਨਮੂਨੇ ਵਜੋਂ
ਗੁਰੂ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਸਾਨੂੰ ਬਣ ਕੇ ਹਿੰਦ ਦੀ ਚਾਦਰ।
ਧਰਮ ਸਾਰੇ ਪਵਿੱਤਰ ਨੇ, ਕਰੋ ਹਰ ਧਰਮ ਦਾ ਆਦਰ।
ਤਿਲਕ-ਜੰਞੂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਾਲ ਠੀਕ ਨੇ ਦੋਵੇਂ,
ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਐਪਰ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨੇ ਦੋਵੇਂ।
ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਹਿੰਦ ਸਾਰੀ ਦੇ ਇਹ ਸਾਰੀ ਹਿੰਦ ਸਾਡੀ ਹੈ,
ਅਸੀਂ ਜਿਊਾਦੇ ਹਾਂ ਹਿੰਦ ਖਾਤਰ, ਇਹੋ ਹੀ ਜਿੰਦ ਸਾਡੀ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪਿੰਡੇ ਕੋਈ ਨਸ਼ਤਰ ਚੁਭੋਈ ਹੈ।
ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਹੈ।
(ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਬਣਾ ਕੇ ਰਚੇ ਚਪਲ ਚੇਤਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਇੱਕ ਗੀਤ ਵਿੱਚੋਂ)
ਬਾਹਰਲੇ ਲਿੰਕ
- ਸੁਣੋ ਮੀਸ਼ਾ ਦੀ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਲੀਕ
- ਸੁਣੋ ਮੀਸ਼ਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਸ਼ੰਮੀ ਜਲੰਧਰੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ
- ਹਰਜੀਤ ਪਾਬਲਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਐਸ ਐਸ ਮੀਸ਼ਾ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ
- ਐਸ ਐਸ ਮੀਸ਼ਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਪੱਤਰ - ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਵੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ
- ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ/ਕਲਾਮ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਮੀਸ਼ਾ