ਸ਼ੁੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼

ਸ਼ੁੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਸਕੀਏ ਵੰਸ਼ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹੇ ਮੌਰੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ। ਇਸਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ੧੮੭ ਈ.ਪੂ. ਤੋਂ 75 ਈ.ਪੂ. ਤੱਕ ਯਾਨੀ 112 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪੁਸ਼ਯਮਿਤ ਨੇ ਅਸ਼ਵਮੇਧ ਯੱਗ ਕੀਤਾ।

ਕੁਰਸੀਨਾਮਾ

ਇਸ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ-

• ਪੁਸ਼ਯਮਿਤਰ ਸ਼ੁੰਗ (185 - 149 BCE)
• ਅਗਨਿਮਿਤਰ (149 - 141 BCE)
• ਵਸੁਜੇਸ਼ਠ (141 - 131 BCE)
• ਵਸੁਮਿਤਰ (131 - 124 BCE)
• ਅੰਧਰਕ (124 - 122 BCE)
• ਪੁਲਿੰਦਕ (122 - 119 BCE)
• ਘੋਸ਼ ਸ਼ੁੰਗ
• ਵਜਰਮਿਤਰ
• ਭਗਭਦਰ
• ਦੇਵਭੂਤੀ (83 - 73 BCE)

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਸ਼ਯਮਿਤ ਸ਼ੁੰਗ, ਜੋ ਇੰਦਰ ਮੌਰੀਆ ਦੀ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸੈਨਾਪਤੀ ਸੀ, ਨੇ ਸੈਨਾ ਦਾ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਵਕਤ ਇੰਦਰ ਮੌਰੀਆ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਰ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਪੁਸ਼ਯਮਿਤ ਨੇ 36 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤ ਅਗਨਿਮਿਤਰ ਸੱਤਾਸੀਨ ਹੋਇਆ। ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ 140 ਈਸਾਪੂਰਵ ਦੇ ਕੋਲ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤ ਜੇਠਮਿਤਰ (ਜਿਏਸ਼ਠਮਿਤਰ) ਸ਼ਾਸਕ ਬਣਾ। ਪੁਸ਼ਯਮਿਤ ਦੇ ਸ਼ਾਸਣਕਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਘਟਨਾ ਸੀ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਯਵਨਾਂ (ਯੂਨਾਨੀਆਂ) ਦਾ ਹਮਲਾ। ਵਿਆਕਰਨਕਾਰ ਪਤੰਜਲੀ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਸ਼ਯਮਿਤ ਦਾ ਸਮਕਾਲੀ ਸੀ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲਾ ਦਾ ਚਰਚਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਾਲਿਦਾਸ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਡਰਾਮਾ ਮਾਲਵਿਕਾਗਨਿਮਿਤਰਮ ਵਿੱਚ ਵਸੁਦੇਵ ਦਾ ਯਵਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।