More actions
ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਬੈਰਕਪੁਰ ਛਾਉਨੀ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ ਨੇਟਿਵ ਇੰਫੈਂਟਰੀ ਦੀ 34ਵੀਂ ਰੇਜੀਮੇਂਟ ਵਿੱਚ ਸਿਪਾਹੀ | |
| ਉਪਨਾਮ: | |
|---|---|
| ਜਨਮ: | 19 ਜੁਲਾਈ 1827 ਨਾਗਵਾ ਬਲੀਆ, ਭਾਰਤ {{#if:8 ਅਪਰੈਲ 1857| |
| ਮੌਤ: | 8 ਅਪਰੈਲ 1857 ਬੈਰਕਪੁਰ, ਭਾਰਤ |
| ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ: | |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ: | ਹਿੰਦੂਸਤਾਨੀ |
| ਭਾਸ਼ਾ: | |
| ਕਿੱਤਾ: | |
| ਕਾਲ: | |
| ਧਰਮ: | ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ |
| ਵਿਸ਼ਾ: | |
| ਮੁੱਖ ਕੰਮ: | |
| ਅੰਦੋਲਨ: | ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ |
| ਇਨਾਮ: | |
| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ : | |
| ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ: | |
| ਦਸਤਖਤ: | [[ਤਸਵੀਰ:|128px]] |
| ਜਾਲ ਪੰਨਾ: | |
ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ({{#ifeq:|no|ਬੰਗਾਲੀ|ਬੰਗਾਲੀ}}: মঙ্গল পান্ডে{{#if:|}}{{#ifexist:Template:ISO 639 name bn|[[Category:Articles containing {{#switch:bn
|en|eng = explicitly cited English
|#default = {{#ifexist:Category:Articles containing Bengali-language text
|Bengali
|non-English
}}
}}-language text]]|{{#switch:
{{#if:
| {{{demospace}}}
| {{#ifeq:|
| main
| other
}}
}}
| main = | other | #default = }}}}; 19 ਜੁਲਾਈ 1827 - 8 ਅਪਰੈਲ 1857) ਸੰਨ 1857 ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੇ ਅਗਰਦੂਤ ਸਨ। ਇਹ ਸੰਗਰਾਮ ਪੂਰੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੜਿਆ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਆਗਾਜ ਹੋਇਆ।
ਜੀਵਨੀ
ਵੀਰਵਰ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਹਰਜੋਤ ਕੋਲੀ ਕਲੋਲੀ ਦਾ ਪੱਕਾ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਵੀਰਵਰ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਦਾ ਜਨਮ 19 ਜੁਲਾਈ 1827 ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ ਆਗਰਾ ਅਤੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਦੇ ਬਲੀਆ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਨਾਗਵਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ ਅਰਥਾਤ 1857 ਦੇ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਗਾਂ ਅਤੇ ਸੂਅਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਲੱਗੇ ਕਾਰਤੂਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਮਨਾ ਕਰਨ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਜਤਾਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਪਰਿਣਾਮ ਸਵਰੂਪ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਖੋਹ ਲਏ ਜਾਣ ਅਤੇ ਵਰਦੀ ਉਤਾਰ ਲੈਣ ਦਾ ਫੌਜੀ ਹੁਕਮ ਹੋਇਆ। ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਉਸ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 29 ਮਾਰਚ ਸੰਨ 1857 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਈਫਲ ਖੋਹਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫਸਰ ਮੇਜਰ ਹਿਊਸਨ ਉੱਤੇ ਆਕ੍ਰਮਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਕ੍ਰਮਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪੂਰਵ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੋਰ ਸਾਥੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਕੋਰਟ ਮਾਰਸ਼ਲ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹੀ ਰਾਈਫਲ ਨਾਲ ਉਸ ਅੰਗਰੇਜ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੇਜਰ ਹਿਊਸਨ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਦੀ ਉਤਾਰਣ ਅਤੇ ਰਾਈਫਲ ਖੋਹਣ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦਰੋਹੀ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਤੇ "ਕੋਰਟ ਮਾਰਸ਼ਲ" ਦੁਆਰਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾ ਕੇ 6 ਅਪਰੈਲ 1857 ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜਾ ਸੁਣਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕੋਰਟ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 18 ਅਪਰੈਲ 1857 ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਨਿਰਣਾ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਆ ਕਿਤੇ ਵਿਕਰਾਲ ਰੂਪ ਨਹੀਂ ਲੈ ਲੈ, ਇਸ ਕੂਟ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੇਰਹਿਮ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਦਸ ਦਿਨ ਪੂਰਵ ਹੀ 8 ਅਪਰੈਲ ਸੰਨ 1857 ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ’ਤੇ ਲਟਕਾ ਕਰ ਮਾਰ ਪਾਇਆ।
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
- ਗਦਰ ਦੇ ਪੁਰੋਧਾ{{#switch:¬
|¬= |SUBST=
}}{{#if:
|[[ {{#if:
|from
}}]]{{#if:
|{{#ifexist: from |
|
}}
}}
}}{{#if:|}}{{#if:
|[[ {{#if:
|from
}}]]{{#if:
|{{#ifexist: from |
|
}}
}}
}}{{#if:|}}{{#if:
|[[ {{#if:
|from
}}]]{{#if:
|{{#ifexist: from |
|
}}
}}
}}{{#if:
|[{{#if:
|{{{pre-text}}}
}}{{#if:
| {{{post-text}}}
}}]|[{{#if: |ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ}}]
}} (ਅਮਰ ਉਜਾਲਾ) ਫਰਮਾ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ
ਇਹ ਲੇਖ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ