More actions
ਸਪੀਤੀ ਵਾਦੀ ਇੱਕ ਠੰਡੇ ਮਾਰੂਥਲ ਪਹਾੜ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਥਿਤ ਵਾਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। "ਸਪੀਤੀ" ਨਾਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਮੱਧ ਭੂਮੀ", ਭਾਵ ਤਿੱਬਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀ ਧਰਤੀ। [1]
ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ਵਜਰਾਯਾਨ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੇੜਲੇ ਤਿੱਬਤ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਘਾਟੀ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦਾ ਖੇਤਰ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ। ਮਨਾਲੀ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਰੋਹਤਾਂਗ ਦੱਰੇ ਜਾਂ ਕੁੰਜੁਮ ਦੱਰੇ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕੇਲੌਂਗ ਉੱਤਰੀ ਮਾਰਗ ਦੇ ਨਾਲ, ਘਾਟੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪੀਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸਬ-ਡਵੀਜ਼ਨਲ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਕਾਜ਼ਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ [2] ਜੋ ਕਿ ਸਪਿਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਔਸਤ ਸਮੁੰਦਰ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 12,500 ਫ਼ੁੱਟ (3,800 ਮੀ) ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪੀਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰੋਹਤਾਂਗ ਦੱਰਾ, (13,054 ਫ਼ੁੱਟ (3,979 ਮੀ), ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪੀਤੀ ਨੂੰ ਕੁੱਲੂ ਘਾਟੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਨੂੰ ਕੁੰਜੁਮ ਦੱਰਾ (15,059 ਫ਼ੁੱਟ (4,590 ਮੀ) ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਕੱਟਦਾ ਹੈ। [2] ਇੱਕ ਸੜਕ ਦੋਵਾਂ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਰਫਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਅਕਸਰ ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘਾਟੀ ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਸਾਲ ਦੇ ਅੱਠ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਭਾਰੀ ਬਰਫਬਾਰੀ ਅਤੇ ਸੰਘਣੀ ਬਰਫ਼ ਕਾਰਨ ਕੱਟੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਖਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜੂਨ ਤੱਕ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਤੂਫਾਨਾਂ ਲਈ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ਿਮਲਾ ਅਤੇ ਕਿਨੌਰ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਤਲੁਜਵਲੋਂ ਸੜਕ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੂਫਾਨਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਭਿਆਚਾਰ
ਸਪੀਤੀ ਘਾਟੀ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਮੱਠ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੱਠਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤੇ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਦਾ ਪਸੰਦੀਦਾ ਟੈਬੋ ਮੱਠ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। [3] ਇਹ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਿੱਬਤੀ ਸੰਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਜੀਵਨੀ ਦੀ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮਾਂ ਪਾਪ, ਹਾਈਵੇ ਅਤੇ ਮਿਲਰੇਪਾ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਵਲੀ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂਕਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ। ਘਾਟੀ ਵਿਚਲੇ ਬੁੱਧ ਮੱਠ ਸੈੱਟ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਟਿਕਾਣਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਭਿਕਸ਼ੂ ਫਿਲਮ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।
ਹਵਾਲੇ
| references-column-width
| references-column-count references-column-count-{{#if:1|{{{1}}}}} }}
| {{#if:
| references-column-width }} }}" style="{{#if:
| {{#iferror: {{#ifexpr: 1 > 1 }}
| -moz-column-width: {{#if:1|{{{1}}}}}; -webkit-column-width: {{#if:1|{{{1}}}}}; column-width: {{#if:1|{{{1}}}}};
| -moz-column-count: {{#if:1|{{{1}}}}}; -webkit-column-count: {{#if:1|{{{1}}}}}; column-count: {{#if:1|{{{1}}}}}; }}
| {{#if:
| -moz-column-width: {{{colwidth}}}; -webkit-column-width: {{{colwidth}}}; column-width: {{{colwidth}}}; }} }} list-style-type: {{#switch:
| upper-alpha
| upper-roman
| lower-alpha
| lower-greek
| lower-roman = {{{group}}}
| #default = decimal}};">
- ↑ Kapadia (1999), p. 209.
- ↑ 2.0 2.1 "Himachal Tourism - Lahaul & Spiti District". Department of Tourism & Civil Aviation, Government of Himachal Pradesh. Archived from the original on 2008-06-10. Retrieved 2008-09-28.
- ↑ "Lahaul & Spiti District, Himachal Pradesh, India". District Lahaul & Spiti, Government of India. Archived from the original on 23 July 2008.