ਜੈਪੁਰ ਲਈ ਸਰੋਤ ਵੇਖੋ

{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਬਸਤੀ
| ਨਾਂ = ਜੈਪੁਰ
| ਦੇਸੀ_ਨਾਂ = जयपुर
| ਦੇਸੀ_ਨਾਂ_ਭਾਸ਼ਾ = hi
| ਹੋਰ_ਨਾਂ = ਗੁਲਾਬੀ ਸ਼ਹਿਰ
| ਬਸਤੀ_ਕਿਸਮ = ਮਹਾਂਨਗਰ
| ਤਸਵੀਰ_ਦਿੱਸਹੱਦਾ = Jaipur Montage.png
| image_alt = 
| ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ = ਸਿਖਰੋਂ ਘੜੀ ਦੇ ਰੁਖ਼ ਨਾਲ: ਜਲ ਮਹੱਲ, ਲਕਸ਼ਮੀ-ਨਰਾਇਣ ਮੰਦਰ, ਐਲਬਰਟ ਹਾਲ, ਹਵਾ ਮਹੱਲ, ਜੰਤਰ ਮੰਤਰ
| ਉਪਨਾਮ = ਗੁਲਾਬੀ ਸ਼ਹਿਰ
| map_alt = 
| map_caption = 
| pushpin_ਨਕਸ਼ਾ = ਭਾਰਤ ਰਾਜਸਥਾਨ
| pushpin_label_position = left
| pushpin_map_alt = 
| pushpin_map_caption = 
| elevation_footnotes = 
| ਉੱਚਾਈ_ਮੀਟਰ = 431
| latd = 26.9260
| latm = 
| lats = 
| latNS = N
| longd = 75.8235
| longm = 
| longs = 
| longEW = E
| ਉਪਵਿਭਾਗ_ਕਿਸਮ = [[ਦੇਸ਼]]
| ਉਪਵਿਭਾਗ_ਨਾਂ = {{flag|ਭਾਰਤ}}
| ਉਪਵਿਭਾਗ_ਕਿਸਮ1 = [[ਰਾਜ]]
| ਉਪਵਿਭਾਗ_ਨਾਂ1 = [[ਰਾਜਸਥਾਨ]]
| ਉਪਵਿਭਾਗ_ਕਿਸਮ2 = [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]
| ਉਪਵਿਭਾਗ_ਨਾਂ2 = ਜੈਪੁਰ
| ਸਥਾਪਨਾ_ਸਿਰਲੇਖ = ਵਸਿਆ
| ਸਥਾਪਨਾ_ਮਿਤੀ = 18 ਨਵੰਬਰ 1727
| ਸਥਾਪਕ = ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਾਮ ਸਿਓ ਮਾਸਟਰ ਦੂਜਾ
| ਨਾਂ_ਲਈ = ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਵਾਈ ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜਾ
| ਸਰਕਾਰ_ਕਿਸਮ = ਲੋਕਤੰਤਰੀ
| governing_body = 
| ਮੁਖੀ_ਸਿਰਲੇਖ = [[ਮੇਅਰ]]
| ਮੁਖੀ_ਨਾਂ = ਜੋਤੀ ਖੰਡੇਲਵਾਲ (ਕਾਂਗਰਸ)
| ਮੁਖੀ_ਸਿਰਲੇਖ3 = ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ
| ਮੁਖੀ_ਨਾਂ3 = ਬੀ.ਐੱਲ. ਸੋਨੀ
| unit_pref = ਦਸ਼ਮਿਕ
| area_footnotes = 
| area_rank = 
| ਖੇਤਰਫਲ_ਕੁੱਲ_ਕਿਮੀ2 = 11117.8
| ਅਬਾਦੀ_ਕੁੱਲ = 6663971<small></small>
| ਅਬਾਦੀ_ਤੱਕ = 2011
| ਅਬਾਦੀ_ਦਰਜਾ = ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਸਵਾਂ
| population_density_km2 = 598
| ਅਬਾਦੀ_ਵਾਸੀ ਸੂਚਕ = ਜੈਪੁਰੀ
| ਅਬਾਦੀ_ਪਗਨੋਟ =<ref name=Cities1Lakhandabove>{{cite web | url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf | format=PDF | title=Provisional Population Totals, Census of India 2011; Cities having population 1 lakh and above | publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India | accessdate=26 March 2012}}</ref>
| ਅਬਾਦੀ_ਸ਼ਹਿਰੀ = 3499204
| ਅਬਾਦੀ_ਪੇਂਡੂ = 3164767
| ਸਮਾਂ_ਜੋਨ = [[ਭਾਰਤੀ ਮਿਆਰੀ ਸਮਾਂ]]
| utc_offset1 = +5:30
| ਡਾਕ_ਕੋਡ_ਕਿਸਮ = ਪਿੰਨਕੋਡ
| ਡਾਕ_ਕੋਡ = 302 0xx
| ਖੇਤਰ_ਕੋਡ_ਕਿਸਮ = ਖੇਤਰ ਕੋਡ
| ਖੇਤਰ_ਕੋਡ = 91141-XXXX XXXX
| ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ_ਪਲੇਟ = RJ-14
| ਖ਼ਾਲੀ_ਨਾਂ = {{nowrap|ਬੋਲੀਆਂ}}
| ਖ਼ਾਲੀ_ਜਾਣ = [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]], ਰਾਜਸਥਾਨੀ, [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]]
| ਖ਼ਾਲੀ1_ਨਾਂ = ਮੁੱਢਲਾ ਹਵਾਈ-ਅੱਡਾ
| ਖ਼ਾਲੀ1_ਜਾਣ = ਜੈਪੁਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ-ਅੱਡਾ (ਪ੍ਰਮੁੱਖ/ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ)
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ = {{URL|www.jaipur.nic.in}}
| footnotes = 
}}

'''ਜੈਪੁਰ''', ਭਾਰਤੀ ਸੂਬੇ [[ਰਾਜਸਥਾਨ]] ਦੀ [[ਰਾਜਧਾਨੀ]] ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 18 ਨਵੰਬਰ 1727 ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਵਾਈ ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜਾ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਬੇਰ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ, ਵੱਲੋਂ ਹੋਈ ਜਿਸ ਪਿੱਛੋਂ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਅਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 31 ਲੱਖ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ '''ਗੁਲਾਬੀ ਸ਼ਹਿਰ''' ਅਤੇ '''[[ਭਾਰਤ]] ਦਾ [[ਪੈਰਿਸ]] ''' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਹਿਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੈਰ ਸ਼ਫ਼ਰ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਮਹਿਲਾਂ, ਕਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀਆਂ ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਸਹਿਜ ਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

==ਇਤਿਹਾਸ==
{{Main|ਜੈਪੁਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ}}

ਜੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ 18 ਨਵੰਬਰ 1727 ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਵਾਈ ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜਾ ਨੇ ਵਸਾਇਆ। [[ਆਮੇਰ ਕਿਲ੍ਹਾ]] 1688 ਤੋਂ 1743 ਤੱਕ ਰਾਜਾ ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜਾ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ। ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜਾ ਨੇ ਵੱਦਧੀ ਹੋਈ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ<ref name="Hist"/> ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰਖਦੀਆ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ [[ਦਾਓਸਾ]] ਜਿਹੜੀ ਕੀ ਜੈਪੁਰ ਤੋਂ 51 ਕਿਲੋ ਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ। ਜੈ ਸਿੰਘ ਜੈਪੁਰ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰਾਂ ਦੀਆ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ। ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ [[ਵਾਸਤੁ ਸ਼ਾਸਤਰ]] ਅਤੇ [[ਸ਼ਿਲਪ ਸ਼ਾਸਤਰ]] ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ 1727 ਈ ਨੂੰ ਸੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਮੁੱਖ ਰਸਤਿਆਂ, ਦਫਤਰਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਇਆ। ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਚਾਰ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬਲਾਕ ਰਾਜ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਥਾਵਾਂ ਲਈ ਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੱਤ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਵਸੇਵੇ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸੱਤ ਦਰਵਾਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਲੇਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।<ref name="Hist">{{cite web|url=http://jaipur.rajasthan.gov.in/content/raj/jaipur/en/about-jaipur/history.html|title=About Jaipur|publisher=Government of Rajasthan|access-date=5 November 2015}}</ref>

[[File:1 Maharaja Sawai Jai Singh II ca 1725 Jaipur. British museum.jpg|thumb|left|200px|[[ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜਾ]], the founder of Jaipur]]

==ਮੌਸਮ==

ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਅੱਧ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [[ਕੋੱਪੇਨ ਕਲਾਇਮੇਟ ਕਲੱਸੀਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ]] ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਜੂਨ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਬਾਰਿਸ਼ 650 ਮਿਲੀ ਮੀਟਰ (26 ਇੰਚ) ਮਾਪੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਤਾਪਮਾਨ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਅਤੇ ਗਰਮ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਰੁਤ ਦੌਰਾਨ ਦਿਨ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 30&nbsp;°C (86&nbsp;°F) ਦੇ ਲਗਭਗ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰੀ ਅਤੇ ਤੁਫਾਨੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹੜ ਵਾਲੇ ਹਾਲਾਤ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਸਰਦ ਰੁਤ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸੋਹਣਾ, ਖੁਸ਼ਨੁਮਾ ਅਤੇ ਰੁਮਾਂਚਕ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਫਰਬਰੀ ਤੱਕ ਤਾਪਮਾਨ 15–18&nbsp;°C (59–64&nbsp;°F) ਦੇ ਲਗਭਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਦੇ ਠੰਡੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਕਰਨ ਤਾਪਮਾਨ ਬਹੁਤ ਜਾਇਦਾ ਠੰਡਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

{{Weather box
|location = Jaipur ([[Jaipur Airport]])
|metric first = Yes
|single line = Yes
|temperature colour = 
|Jan record high C = 31.7
|Feb record high C = 36.7
|Mar record high C = 42.8
|Apr record high C = 44.9
|May record high C = 48.5
|Jun record high C = 47.2
|Jul record high C = 46.7
|Aug record high C = 41.7
|Sep record high C = 41.7
|Oct record high C = 40.0
|Nov record high C = 36.1
|Dec record high C = 31.3
|year record high C = 48.5
|Jan high C = 22.4
|Feb high C = 25.0
|Mar high C = 31.0
|Apr high C = 37.1
|May high C = 40.3
|Jun high C = 39.3
|Jul high C = 34.1
|Aug high C = 32.4
|Sep high C = 33.8
|Oct high C = 33.6
|Nov high C = 29.2
|Dec high C = 24.4
|year high C = 31.9
|Jan low C = 8.4
|Feb low C = 10.8
|Mar low C = 16.0
|Apr low C = 21.8
|May low C = 25.9
|Jun low C = 27.4
|Jul low C = 25.8
|Aug low C = 24.7
|Sep low C = 23.2
|Oct low C = 19.4
|Nov low C = 13.8
|Dec low C = 9.2
|year low C = 18.8
|Jan record low C = -2.2
|Feb record low C = -2.2
|Mar record low C = 3.3
|Apr record low C = 9.4
|May record low C = 15.6
|Jun record low C = 19.1
|Jul record low C = 20.6
|Aug record low C = 18.9
|Sep record low C = 15.0
|Oct record low C = 11.1
|Nov record low C = 3.3
|Dec record low C = 0.0
|year record low C = -2.2
|precipitation colour = green
|Jan precipitation mm = 7.0
|Feb precipitation mm = 10.6
|Mar precipitation mm = 3.1
|Apr precipitation mm = 4.9
|May precipitation mm = 17.9
|Jun precipitation mm = 63.4
|Jul precipitation mm = 223.3
|Aug precipitation mm = 205.9
|Sep precipitation mm = 66.3
|Oct precipitation mm = 25.0
|Nov precipitation mm = 3.9
|Dec precipitation mm = 4.2
|year precipitation mm = 635.4
|Jan rain days = 0.6
|Feb rain days = 1.0
|Mar rain days = 0.4
|Apr rain days = 0.7
|May rain days = 1.4
|Jun rain days = 3.9
|Jul rain days = 11.2
|Aug rain days = 10.0
|Sep rain days = 3.8
|Oct rain days = 1.3
|Nov rain days = 0.4
|Dec rain days = 0.4
|year rain days = 35.2
|source 1 = India Meteorological Department (record high and low up to 2010)<ref name= IMD >
{{cite web
| url = http://www.imd.gov.in/section/climate/extreme/jaipur2.htm
| title = Jaipur Climatological Table Period: 1971–2000
| publisher = [[India Meteorological Department]]
| accessdate = March 25, 2015}}</ref><ref name = IMD2>{{cite web
| url = http://www.webcitation.org/6GmnoaB0m 
| format = PDF
| title = Ever recorded Maximum and minimum temperatures up to 2010
| publisher = India Meteorological Department
| accessdate = March 25, 2014}}</ref>
|date=October 2011}}

==ਜੈਪੁਰ ਦੀਆ ਦਿੱਲ ਖਿਚਵੀਆ ਥਾਂਵਾਂ==
{{see also|ਜੈਪੁਰ ਦੀਆ ਦਿੱਲ ਖਿਚਵੀਆ ਥਾਂਵਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ}}

ਜੈਪੁਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੈਰ ਸਫਰ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਗੋਲਡਨ ਟ੍ਰਾਈਏਂਗਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। 2008 ਦੇ ਕੋੰਡੇ ਨਾਸਟ ਟ੍ਰਾਵਲਿੰਗ ਰੀਡਰਸ ਚੋਇਸ ਸਰਵੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੈਪੁਰ ਏਸਿਆ ਦੀਆ ਸੱਤ ਮੁੱਖ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। 2015 ਵਿੱਚ ਟਿਪ ਅਡਵਾਇਜਰਸ ਚੋਇਸ ਅਵਾਰਡ ਵਲੋਂ ਜੈਪੁਰ ਭਾਰਤ ਦੀਆ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਵਾਲਿਆਂ ਮੁੱਖ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। 
ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ [[ਹਵਾ ਮਹਿਲ]], [[ਜਲ ਮਹਿਲ]], [[ਸਿਟੀ ਪੈਲੇਸ, ਜੈਪੁਰ]], [[ਆਮੇਰ ਕਿਲ੍ਹਾ]], [[ਜੰਤਰ ਮੰਤਰ]], [[ਕਿਲ੍ਹਾ ਜੈਗਡ਼੍ਹ]], [[ਅਲਬਰਟ ਹਾਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਨਾਹਰਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ]], [[ਗੱਤਾਜੀ]], [[ਗੋਵਿੰਦ ਦੇਵ ਜੀ ਮੰਦਿਰ]], [[ਗੜ ਗਣੇਸ਼ ਮੰਦਿਰ]], [[ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਲੀ ਮੰਦਿਰ]], [[ਬਿਰਲਾ ਮੰਦਿਰ]], [[ਸੰਗਨੇਰੀ ਗੇਟ]], ਅਤੇ [[ਜੈਪੁਰ ਚਿੜੀਆਂ ਘਰ]]। ਜੰਤਰ ਮੰਤਰ ਇੱਕ ਵਰਲਡ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸਾਇਟ ਹੈ। ਹਵਾ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮੰਜਲੀ ਪਿਰਾਮਂਡ ਬਣਤਰ ਦੇ ਪਹਾੜ ਹਨ। ਜਿਸਦੀ ਉਂਚਾਈ 15 ਮੀਟਰ (50 ਫੁੱਟ) ਹੈ। ਸੀਸੋਡਿਆ ਰਾਨੀ ਬਾਗ਼ ਅਤੇ ਕਣਕ ਵ੍ਰਿੰਦਵਾਨ ਜੈਪੁਰ ਦੀਆ ਮੁੱਖ ਪਾਰਕਾਂ ਹਨ।

<gallery mode=packed>
File:Vishnu Narayan Temple Jaipur.JPG|ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਰਾਇਣ ਮੰਦਿਰ
File:Jaipur 03-2016 02 Amber Fort.jpg|[[ਆਮੇਰ ਕਿਲ੍ਹਾ]]
File:Amber Fort.jpg|[[ਆਮੇਰ ਕਿਲ੍ਹਾ]] ਦਾ ਬਾਗ਼
File:1985.04.15 31 Fort Amber India.jpg|[[ਆਮੇਰ ਕਿਲ੍ਹਾ]] ਵਿੱਚ ਗਣੇਸ਼ ਪੋਲ
File:Индия47.jpg|[[ਜੰਤਰ ਮੰਤਰ]]
</gallery>
[[File:Jaipur BRTS.jpg|thumb|200px|Jaipur BRTS]]
[[File:Jaipur 03-2016 35 Jaipur Metro.jpg|thumb|200px|[[Jaipur Metro]]]]
[[File:Jaipur Airport.JPG|thumb|200px|[[Jaipur International Airport]]]]

==ਖੇਲ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ==

ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ [[ਸਵਾਈ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਟੇਡਿਅਮ]] ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 23,185 ਦਰਸ਼ਕ ਇਕੱਠੇ ਖੇਡ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਨ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਟੇਡਿਅਮ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸਟਰੀਏ ਮੈਚ ਖੇਡੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।<ref>{{cite web|url=http://www.worldstadiums.com/asia/countries/india.shtml|title=Sawai Mansingh Stadium|publisher=worldstadiums.com|access-date=5 November 2015}}</ref> [[ਸਵਾਈ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਇੰਡੂਰ ਸਟੇਡਿਅਮ]], [[ਚੌਗਾਨ ਸਟੇਡਿਅਮ]], [[ਰੇਲਵੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਗ੍ਰਾਉਂਡ]] ਵੀ ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਖੇਡ ਮੈਦਾਨ ਹਨ। [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]]<ref>{{cite web|title=Big business and Bollywood grab stakes in IPL|url=http://www.espncricinfo.com/ipl/content/story/333193.html|publisher=ESPNcricinfo|accessdate=24 January 2008}}</ref> ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਨ ਰੋਇਲ਼ ਦੀ ਟੀਮ ਅਤੇ [[2014 ਪਰੋ ਕਬੱਡੀ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ ਜੈਪੁਰ ਪੀਂਕ ਪੈਂਥਰ ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਹਨ।<ref>{{cite news|title=Big B, Aamir, SRK cheer for Abhishek's Pink Panthers |url=http://www.thehindu.com/entertainment/big-b-aamir-srk-cheer-for-abhisheks-pink-panthers/article6254534.ece |date=27 July 2014 |agency=[[The Hindu]] |location=Mumbai |accessdate=Jul 28, 2014}}</ref>

==ਮੁੱਖ ਖਾਣੇ==
ਜੈਪੁਰ ਦੀਆ ਮੁੱਖ ਖਾਣੀਆ ਵਿੱਚ [[ਦਾਲ ਬਾਟੀ ਚੂਰਮਾ]], [[ਮਿੱਸੀ ਰੋਟੀ]], [[ਗੱਟੇ ਕੀ ਸਬਜ਼ੀ]], [[ਕਰ ਸੰਗਰੀ]], [[ਬਾਜਰੇ ਕੀ ਰੋਟੀ]]<ref>{{cite web|title=Cuisines Of Jaipur |url=http://www.pinkcity.com/citizenblogger/cuisines-of-jaipur/|publisher=pinkcity.com|accessdate=31 October 2015}}</ref>, ਮਿੱਠੇ ਖਾਣੀਆ ਵਿੱਚ [[ਘੇਵਰ]], [[ਫੈਨੀ]], [[ਮਾਵਾਂ ਕਚੋਰੀ]], [[ਗਚਕ]], [[ਚੌਗੁਣੀ ਕੇ ਲੱਡੋ]], [[ਮੂੰਗ ਥਾਲ]]।<ref name="food">{{cite web|url=http://jaipur-pinkcity.webs.com/foodbeverage.htm|title=Cuisine of Jaipur|publisher=Jaipur-pinkcity.webs.com|accessdate=28 March 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.jaipurtravel.com/what_eat.htm|title=What to eat in Jaipur|publisher=jaipurtravel.com|accessdate=31 October 2015}}</ref>

==ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ==
ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾ [[ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ]] ਹੈ। ਇੱਥੇ [[ਮਰਵਾੜੀ ਭਾਸ਼ਾ]], [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ]] ਅਤੇ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ]] ਵੀ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

==ਜਾਤਾਜਾਤ==

==ਰਾਸ਼ਤੇ==
ਜੈਪੁਰ [[ਨੇਸ਼ਨਲ ਹਾਇਵੇ ਨੰ. 10]] ਉੱਤੇ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ [[ਦਿੱਲੀ]] ਅਤੇ [[ਮੁੰਬਈ]] ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। [[ਨੇਸ਼ਨਲ ਹਾਇਵੇ ਨੰ. 12]] ਜੈਪੁਰ ਨੂੰ [[ਕੋਟਾ]] ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ [[ਨੇਸ਼ਨਲ ਹਾਇਵੇ ਨੰ. 11]] [[ਬੀਕਾਨੇਰ]] ਨੂੰ [[ਆਗਰਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। [[ਕੋਟਾ]] ਅਤੇ [[ਆਗਰਾ]] ਲਈ ਜੈਪੁਰ ਵਿਚੋਂ ਲਗਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਆਰਏਸਟੀਸੀ [[ਬੱਸ]] ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ [[ਰਾਜਸਥਨ]], [[ਨਿਓ ਦਿੱਲੀ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], [[ਹਰਿਆਣਾ]], [[ਮੱਧੀਆ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰਾ]], [[ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਗੁਜਰਾਤ]] ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। [[ਜੈਪੁਰ ਸਿਟੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਸਰਵਿਸ ਲਿਮਿਟਡ]]<ref name="jcstl">{{cite web |url=http://www.jaipurbus.com/ |title=JCSTL Website |publisher=Jaipurbus.com |date= |access-date=28 March 2011}}</ref> ਵਲੋਂ [[ਸਿਟੀ ਬੱਸ]]<ref>{{cite web|title=Rajasthan State Road Transportation Company info|url=http://www.indiatransit.com/public_transport/rajasthan_state_road.aspx#RSRTCOverview|publisher=India Transit|access-date=4 December 2014}}</ref> ਸੇਵਾ ਮੁਹਈਆ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ 400 ਦੇ ਕਰੀਬ ਬੱਸਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਬੱਸ ਸਰਵਿਸ ਸੇਂਟਰ [[ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਨਗਰ]], [[ਵਿਦਿਆਧਰ ਨਗਰ]] ਅਤੇ [[ਸੰਗਣਨਰ]]।

==ਗੈਲਰੀ==
<gallery>
File:Jawahar Kala Kendra, Jaipur, Rajasthan.jpg|[[ਜਵਾਹਰ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ]]
File:Jaipur 03-2016 13 Jorawar Singh Gate.jpg| ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦਰਵਾਜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ
File:Amber Fort interior.jpg|[[ਆਮੇਰ ਕਿਲ੍ਹਾ]] ਦਾ ਅੰਦਰਲਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ 
File:Bissau Palace.jpg|[[ਵਿਸਾਊ ਪੈਲੇਸ ਹੋਟਲ, ਜੈਪੁਰ|ਵਿਸਾਊ ਪੈਲੇਸ]]
File:Jaipur Night During Diwali.jpg|[[ਨਾਹਰਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ]] ਅੰਦਰੋਂ ਬਾਹਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼
</gallery>

==ਭੂਗੋਲ==
{{wide image|jalmahal.jpg|1000px|ਮਾਨ ਸਾਗਰ ਝੀਲ ਉੱਤੇ ਜਲ ਮਹੱਲ}}

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ}}

== ਹੋਰ ਵੇਖੋ ==
* [[ਜਲ ਮਹਿਲ]] 
* [[ਹਵਾ ਮਹਿਲ]]
* [[ਸਿਟੀ ਪੈਲੇਸ, ਜੈਪੁਰ]]
* [[ਆਮੇਰ ਦਾ ਕਿਲਾ]]

== ਹੋਰ ਪੜੋ ==
* Bhatt, Kavi Shiromani; Shastry, Mathuranath (1948). ''Jaipur Vaibhawam'' (History of Jaipur written in Sanskrit). Re-published in 2002 by Kalanath Shastry, Manjunath Smriti Sansthan, Jaipur.
* Khangarot, R.S., Nathawat, P.S. (1990) ''Jaigarh- The Invincible Fort of Amer''. RBSA Publishers, Jaipur.
* Sachdev, Vibhuti; [[Giles Tillotson|Tillotson, Giles Henry Rupert]] (2002). ''[http://books.google.com/books?id=7F_MJcTjDOQC Building Jaipur: The Making of an Indian City].'' Reaktion Books, London. ISBN 1-86189-137-7.
* Sarkar, Jadunath (1984). ''[http://books.google.com/books?id=O0oPIo9TXKcC A History of Jaipur]''. Orient Longman Limited, New Delhi. ISBN 81-250-0333-9.
* Volwahsen, Andreas (2001). ''Cosmic Architecture in India: The Astronomical Monuments of Maharaja Jai Singh II,'' Prestel Mapin, [[Munich]].
* {{cite web|url=http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V13_405.gif|title=Jaipur City (or Jainagar)|year=1909|publisher=[[The Imperial Gazetteer of India]]|pages=399–402}}

== ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ ==
{{Commons category}}
{{Wikivoyage}}
* [http://www.jaipur.rajasthan.gov.in Jaipur website]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਕਿਲੇ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ]]