ਚੰਦ ਕੌਰ
ਫਰਮਾ:Infobox monarch ਮਹਾਰਾਣੀ ਚੰਦ ਕੌਰ (1802 – 11 ਜੂਨ 1842) ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਿੱਖ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਬਣੀ। ਉਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਕੰਵਰ ਨੌਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਤਾ ਸੀ।
1840 ਈ. ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਨੌਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਣੀ ਚੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਤਖਤ ਲਈ ਆਪਣਾ ਦਾਵਾ[1] ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੌਨਿਹਾਲ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ ਗਰਭਵਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਵੱਲੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਰਾਜ ਕਰੇਗੀ। ਉਸਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਢਾਈ ਮਹੀਨੇ, 5 ਨਵੰਬਰ 1840 ਤੋਂ 18 ਜਨਵਰੀ 1841 ਤੱਕ, ਰਾਜ ਕੀਤਾ (ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ ਨੇ ਇੱਕ ਮਰੇ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ)।[2]
ਜੀਵਨ
ਚੰਦ ਕੌਰ ਦਾ ਜਨਮ 1802ਈ. ਵਿੱਚ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਕਨ੍ਹਈਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬੇਟੀ ਸੀ। ਫ਼ਰਵਰੀ 1812 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 23 ਫ਼ਰਵਰੀ 1821 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ, ਨੌਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ, ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਅਤੇ ਮਾਰਚ 1837 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਅਟਾਰੀਵਾਲਾ ਦੀ ਧੀ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ।
27 ਜੂਨ 1839 ਨੂੰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਉਸਦਾ ਵਾਰਿਸ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਡੋਗਰਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਵਜ਼ੀਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2] ਨਵੇਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਲਈ, ਅਕਤੂਬਰ 1839 ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ; ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਨੌਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰਾਜ ਪਲਟੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਵਿਖੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਜ਼ਹਿਰ ਨਾਲ ਨਵੰਬਰ 1840 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤਕ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਸਮਕਾਲੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4]
ਹਵਾਲੇ
ਫਰਮਾ:ਹਵਾਲੇ
ਫਰਮਾ:Commons category
Harbans Singh, Editor-in-Chief. "Encyclopaedia of Sikhism". Punjab University Patiala. {{cite web}}: |first1= has generic name (help)
- ↑ Bhagat Singh. "Chand Kaur". Encyclopaedia of Sikhism. Punjab University, Patiala.
{{cite web}}: Missing or empty|url=(help) - ↑ 2.0 2.1 Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Suggestions' not found.
- ↑ Ahluwalia, M.L. "Kharak Singh, Maharaja (1801-1840)". Encyclopaedia of Sikhism.
{{cite web}}: Missing or empty|url=(help) - ↑ Sardar Singh Bhatia. "Nau Nihal Singh Kanvar (1821-1840)". Encyclopaedia of Sikhism.
{{cite web}}: Missing or empty|url=(help)