ਮੰਗਲੇਸ਼ ਡਬਰਾਲ

ਮੰਗਲੇਸ਼ ਡਬਰਾਲ (16 ਮਈ 1948 - 9 ਦਸੰਬਰ 2020) ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮਕਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ ਸੀ ਜੋ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਸਈ।

ਮੰਗਲੇਸ਼ ਡਬਰਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਟੀਹਰੀ ਗੜਵਾਲ,ਦੇ ਕਫਲਪਨੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਦਿਆ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਪੈਟ੍ਰਿਓਟ, ਪ੍ਰਤਿਪਕਸ਼ ਅਤੇ ਆਸਪਾਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਭਵਨ, ਭੋਪਾਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਪੁਰਵਗ੍ਰਹ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਭਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਜਨਸੱਤਾ ਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਹਾਰਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੰਗਲੇਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਟਰੱਸਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਪਾਦਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਟਰੱਸਟ, ਭਾਰਤ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਮਾਸਿਕ 'ਪਬਲਿਕ ਏਜੰਡਾ' ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆ।

ਉਸਨੇ ਪੰਜ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਪਹਾੜ ਪਾਰ ਲਾਲਟੇਨ, ਘਰ ਕਾ ਰਸਤਾ, ਹਮ ਜੋ ਵੇਖਤੇ ਹੈਂ, ਆਵਾਜ਼ ਭੀ ਇਕ ਜਗਾਹ ਹੈ ਅਤੇ ਨਏ ਯੁਗ ਮੇਂ ਸ਼ਤਰੂ,। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾਦੋ ਵਾਰਤਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲੇਖਕ ਕੀ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਕਵੀ ਕਾ ਅਕੇਲਾਪਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਡਾਇਰੀ ਏਕ ਬਾਰ ਆਇਓਵਾ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਿਯਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 'ਮੰਗਲੇਸ਼ ਡਬ੍ਰਾਲ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਯਾਤਰਾ .. ਪਹਾੜਾਂ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਮਹਾਂਨਗਰਾਂ ਤਕ ਦੀ ਲੰਘੀ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਉਸਦਾ ਨਵਾਂ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਏ ਯੁਗ ਮੇਂ ਸ਼ਤਰੂ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਸਮਕਾਲੀ ਹਿੰਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਵੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੂਖਮਤਾ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤ ਹੋਏ ਹੋਣ ਜੋ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।"

ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਲੈਟਰਜ਼, ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਦੁਆਰਾ ਸੰਨ 2000 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹਮ ਜੋ ਦੇਖਤੇ ਹੈਂ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਡਬ੍ਰਾਲ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਰੂਸੀ, ਜਰਮਨ, ਡੱਚ, ਸਪੈਨਿਸ਼, ਪੁਰਤਗਾਲੀ, ਇਤਾਲਵੀ, ਫ੍ਰੈਂਚ, ਪੋਲਿਸ਼ ਅਤੇ ਬੁਲਗਾਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

• "मंगलेश डबराल". कविता कोश. 
• "Manglesh Dabral". Foundation of SAARC Writers and Literature. Retrieved 20 August 2013. 
• "Vikram Seth, Mahasweta Devi and Manglesh Dabral are popular in Pak: Fahmida Riaz". The Times of India. 24 March 2013. Retrieved 20 August 2013.