More actions
imported>Satdeepbot ਛੋ (clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB) |
>InternetArchiveBot (Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.2) |
||
| ਲਕੀਰ 4: | ਲਕੀਰ 4: | ||
==ਜੀਵਨ== | ==ਜੀਵਨ== | ||
ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 9 ਅਗਸਤ 1904 ਨੂੰ ਬਾਲਿਕੁਦਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾਰਿਲੋ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ (ਹੁਣ ਜਗਤਸਿੰਘਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, [[ਓਡੀਸ਼ਾ]]) ਦੇ ਉੜੀਸਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ, ਕੁਸ਼ਲ ਜ਼ਮੀਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀਵਾਨ ਬਾਸੂਦੇਵ ਕਾਨੂਨਗੋ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਪਦਮਾਵਤੀ ਦੇਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਬਾਲਮਕੁੰਦ ਕਾਨੂਨਗੋ, ਇੱਕ ਡਿਪਟੀ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ (ਭਾਰਤ)|ਕਲੈਕਟਰ]], ਵਲੋਂ ਗੋਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ।<ref name="The Hindu">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/lr/2004/11/07/stories/2004110700400600.htm|title=Sarala Devi: A centenary tribute|date=7 November 2004|website=The Hindu|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="Manushi1">{{Cite web|url=http://www.manushi-india.org/pdfs_issues/PDF%20file%20109/3.%20Sarala%20Devi.pdf|title=Sarala Devi: The Biplababi of Orissa|last=Mohanty|first=Sachidananda|website=Manushi|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="Manushi2">{{Cite web|url=http://www.manushi.in/docs/683.%20Sarala%20Devi.pdf|title=Sarala Devi: The Biplababi of Orissa|last=Mohanty|first=Sachidananda|website=Manushi|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="OdishaGovt">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2014/Jan/engpdf/77-80.pdf|title=Sarala Devi, An Inspiration for Women|last=Jena|first=Bijaya Lakhmi|date=January 2014|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="National Movement">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2008/jan-2008/engpdf/10-12.pdf|title=Oriya Women in National Movement|last=Prabhukalyan|first=Mohapatra|date=January 2008|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="Freedom Fighter">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2014/August/engpdf/43-45.pdf|title=Sarala Devi as a Freedom Fighter|last=Dhyanimudra|first=Kanungo|date=August 2014|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref> ਸਰਲਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਂਕੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਉਸ ਦਾ ਮਾਮਾ ਤਤਕਾਲੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਚਾਚੇ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਟਿਊਟਰ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਈਆਂ। ਸਰਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਬੰਗਾਲੀ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਓਡੀਆ ਅਤੇ ਮੁਢਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਹ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤਕ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਬਾਂਕੀ ਵਿਚ, ਸਰਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ, ਸੁਕਾ ਦੇਵੀ, ਬਾਂਕੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਲੜੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਅਚਲ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1917 ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਰਥੀ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 1918 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਵੱਲ [[ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ]] ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਲਾ ਖੁਦ 1921 ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ [[ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ]], [[ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ]], [[ਦੁਰਗਾਬਾਈ ਦੇਸ਼ਮੁਖ]], [[ਆਚਾਰੀਆ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ|ਅਚਾਰੀਆ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ]], [[ਕਮਲਾਦੇਵੀ ਚੱਟੋਪਾਧਿਆਏ|ਕਮਲਦੇਵ ਚੱਟੋਪਾਧਿਆਏ]] ਅਤੇ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਦੇ ਬਹੁਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੀ।<ref name="Salt Satyagraha">{{Cite web|url=http://www.orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2016/August/engpdf/85-89.pdf|title=The Role of Odia Women in Salt Satyagraha: Sarala Devi|last=Giri|first=Pradeep Kumar|date=August 2016|website=Government of Orissa|access-date=18 December 2016}}</ref> | ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 9 ਅਗਸਤ 1904 ਨੂੰ ਬਾਲਿਕੁਦਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾਰਿਲੋ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ (ਹੁਣ ਜਗਤਸਿੰਘਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, [[ਓਡੀਸ਼ਾ]]) ਦੇ ਉੜੀਸਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ, ਕੁਸ਼ਲ ਜ਼ਮੀਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀਵਾਨ ਬਾਸੂਦੇਵ ਕਾਨੂਨਗੋ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਪਦਮਾਵਤੀ ਦੇਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਬਾਲਮਕੁੰਦ ਕਾਨੂਨਗੋ, ਇੱਕ ਡਿਪਟੀ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ (ਭਾਰਤ)|ਕਲੈਕਟਰ]], ਵਲੋਂ ਗੋਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ।<ref name="The Hindu">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/lr/2004/11/07/stories/2004110700400600.htm|title=Sarala Devi: A centenary tribute|date=7 November 2004|website=The Hindu|access-date=18 December 2016|archive-date=26 ਅਗਸਤ 2015|archive-url=https://archive.today/20150826142500/http://www.thehindu.com/lr/2004/11/07/stories/2004110700400600.htm|dead-url=yes}}</ref><ref name="Manushi1">{{Cite web|url=http://www.manushi-india.org/pdfs_issues/PDF%20file%20109/3.%20Sarala%20Devi.pdf|title=Sarala Devi: The Biplababi of Orissa|last=Mohanty|first=Sachidananda|website=Manushi|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="Manushi2">{{Cite web|url=http://www.manushi.in/docs/683.%20Sarala%20Devi.pdf|title=Sarala Devi: The Biplababi of Orissa|last=Mohanty|first=Sachidananda|website=Manushi|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="OdishaGovt">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2014/Jan/engpdf/77-80.pdf|title=Sarala Devi, An Inspiration for Women|last=Jena|first=Bijaya Lakhmi|date=January 2014|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="National Movement">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2008/jan-2008/engpdf/10-12.pdf|title=Oriya Women in National Movement|last=Prabhukalyan|first=Mohapatra|date=January 2008|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref><ref name="Freedom Fighter">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2014/August/engpdf/43-45.pdf|title=Sarala Devi as a Freedom Fighter|last=Dhyanimudra|first=Kanungo|date=August 2014|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref> ਸਰਲਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਂਕੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਉਸ ਦਾ ਮਾਮਾ ਤਤਕਾਲੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਚਾਚੇ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਟਿਊਟਰ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਈਆਂ। ਸਰਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਬੰਗਾਲੀ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਓਡੀਆ ਅਤੇ ਮੁਢਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਹ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤਕ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਬਾਂਕੀ ਵਿਚ, ਸਰਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ, ਸੁਕਾ ਦੇਵੀ, ਬਾਂਕੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਲੜੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਅਚਲ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1917 ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਰਥੀ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 1918 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਵੱਲ [[ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ]] ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਲਾ ਖੁਦ 1921 ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ [[ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ]], [[ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ]], [[ਦੁਰਗਾਬਾਈ ਦੇਸ਼ਮੁਖ]], [[ਆਚਾਰੀਆ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ|ਅਚਾਰੀਆ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ]], [[ਕਮਲਾਦੇਵੀ ਚੱਟੋਪਾਧਿਆਏ|ਕਮਲਦੇਵ ਚੱਟੋਪਾਧਿਆਏ]] ਅਤੇ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਦੇ ਬਹੁਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੀ।<ref name="Salt Satyagraha">{{Cite web|url=http://www.orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2016/August/engpdf/85-89.pdf|title=The Role of Odia Women in Salt Satyagraha: Sarala Devi|last=Giri|first=Pradeep Kumar|date=August 2016|website=Government of Orissa|access-date=18 December 2016}}</ref> | ||
ਉਹ 1943 ਤੋਂ 1946 ਤਕ [[ਕਟਕ]] ਵਿਖੇ ਉਤਕਲ ਸਾਹਿਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਕੱਤਰ ਸੀ।<ref name="Reformer">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2013/aug-sept/engpdf/24-26.pdf|title=Sarala Devi: the Socio-Political Reformer of Odisha|last=Ratha|first=Prabodha Kumar|date=August 2013|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref> | ਉਹ 1943 ਤੋਂ 1946 ਤਕ [[ਕਟਕ]] ਵਿਖੇ ਉਤਕਲ ਸਾਹਿਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਕੱਤਰ ਸੀ।<ref name="Reformer">{{Cite web|url=http://odisha.gov.in/e-magazine/Orissareview/2013/aug-sept/engpdf/24-26.pdf|title=Sarala Devi: the Socio-Political Reformer of Odisha|last=Ratha|first=Prabodha Kumar|date=August 2013|website=Government of Odisha|access-date=18 December 2016}}</ref> | ||
04:16, 12 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਮੁਤਾਬਕ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਦੁਹਰਾਅ
| {{#if:|}} {{#if:ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ|ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ|ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ}} {{#if:|}} | |
|---|---|
 | |
| ਮੂਲ ਨਾਮ | {{#if:ସରଳା ଦେବୀ|ସରଳା ଦେବୀ}} |
| ਜਨਮ | {{#if:|}} |
| ਬਪਤਿਸਮਾ | {{#if: |
| ਮੌਤ | {{#if:yes|{{#expr:04}} {{#if:10|{{#switch:{{#if:10
|{{#switch:10
|january|jan|ਜਨਵਰੀ=1 |february|feb|ਫਰਵਰੀ=2
|march|mar|ਮਾਰਚ=3
|apr|april|ਅਪ੍ਰੈਲ=4
|may|ਮਈ=5
|june|jun|ਜੂਨ=6
|july|jul|ਜੁਲਾਈ=7
|august|aug|ਅਗਸਤ=8
|september|sep|ਸਤੰਬਰ=9
|october|oct|ਅਕਤੂਬਰ=10
|november|nov|ਨਵੰਬਰ=11
|december|dec|ਦਸੰਬਰ=12
|{{#ifexpr:10<0
|{{#ifexpr:((10)round 0)!=(10)
|{{#expr:12-(((0.5-(10))round 0)mod 12)}}
|{{#expr:12-(((11.5-(10))round 0)mod 12)}}
}}
|{{#expr:(((10.5+10)round 0)mod 12)+1}}
}}
}}
|Missing required parameter 1=month!
}}|1=ਜਨਵਰੀ|2=ਫਰਵਰੀ|3=ਮਾਰਚ|4=ਅਪ੍ਰੈਲ|5=ਮਈ|6=ਜੂਨ|7=ਜੁਲਾਈ|8=ਅਗਸਤ|9=ਸਤੰਬਰ|10=ਅਕਤੂਬਰ|11=ਨਵੰਬਰ|12=ਦਸੰਬਰ|Incorrect required parameter 1=month!}}|Missing required parameter 1=month!}}|{{#if:10|{{#switch:{{#if:10 |{{#switch:10
|january|jan|ਜਨਵਰੀ=1 |february|feb|ਫਰਵਰੀ=2
|march|mar|ਮਾਰਚ=3
|apr|april|ਅਪ੍ਰੈਲ=4
|may|ਮਈ=5
|june|jun|ਜੂਨ=6
|july|jul|ਜੁਲਾਈ=7
|august|aug|ਅਗਸਤ=8
|september|sep|ਸਤੰਬਰ=9
|october|oct|ਅਕਤੂਬਰ=10
|november|nov|ਨਵੰਬਰ=11
|december|dec|ਦਸੰਬਰ=12
|{{#ifexpr:10<0
|{{#ifexpr:((10)round 0)!=(10)
|{{#expr:12-(((0.5-(10))round 0)mod 12)}}
|{{#expr:12-(((11.5-(10))round 0)mod 12)}}
}}
|{{#expr:(((10.5+10)round 0)mod 12)+1}}
}}
}}
|Missing required parameter 1=month!
}}|1=ਜਨਵਰੀ|2=ਫਰਵਰੀ|3=ਮਾਰਚ|4=ਅਪ੍ਰੈਲ|5=ਮਈ|6=ਜੂਨ|7=ਜੁਲਾਈ|8=ਅਗਸਤ|9=ਸਤੰਬਰ|10=ਅਕਤੂਬਰ|11=ਨਵੰਬਰ|12=ਦਸੰਬਰ|Incorrect required parameter 1=month!}}|Missing required parameter 1=month!}} {{#expr:04}},}} 1986 |{{#switch:10
|january|jan|ਜਨਵਰੀ=1 |february|feb|ਫਰਵਰੀ=2
|march|mar|ਮਾਰਚ=3
|apr|april|ਅਪ੍ਰੈਲ=4
|may|ਮਈ=5
|june|jun|ਜੂਨ=6
|july|jul|ਜੁਲਾਈ=7
|august|aug|ਅਗਸਤ=8
|september|sep|ਸਤੰਬਰ=9
|october|oct|ਅਕਤੂਬਰ=10
|november|nov|ਨਵੰਬਰ=11
|december|dec|ਦਸੰਬਰ=12
|{{#ifexpr:10<0
|{{#ifexpr:((10)round 0)!=(10)
|{{#expr:12-(((0.5-(10))round 0)mod 12)}}
|{{#expr:12-(((11.5-(10))round 0)mod 12)}}
}}
|{{#expr:(((10.5+10)round 0)mod 12)+1}}
}}
}}
|Missing required parameter 1=month!
}}-04) (ਉਮਰ {{#expr:(1986)-(1904)-((10)<(08)or(10)=(08)and(04)<(09))}}){{#if:|}} |
| {{#if:|Burial place|Resting place}} | {{#if:||}} |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| {{#if:|Works|{{#if:|ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੰਮ|}}}} | {{#if:||{{#if:|{{{credits}}}|}}}} |
| ਨਗਰ | ਕੱਟਟੈਕ |
| ਕੱਦ | {{#if: | ਫਰਮਾ:Convinfobox}}{{#if: | ਫਰਮਾ:Infobox person/height}} |
| ਭਾਰ | {{#if: | ਫਰਮਾ:Convinfobox}}{{#if: | ਫਰਮਾ:Infobox person/weight}} |
| ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਲ | ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ |
| {{#if:|Judicial status|Criminal status}} | {{#if: | {{{judicial_status}}} | }} |
| ਸਾਥੀ | ਫਰਮਾ:Marriage |
| ਬੱਚੇ | 1 ਬੇਟਾ |
| ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ | {{#if:|{{{parents}}}|
|
| ਸੰਬੰਧੀ | ਬਾਲਮਾਕੁੰਦ ਕਾਨੂਨਗੋ (ਅੰਕਲ); ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਵੀ, ਕਵਿਤਰੀ (ਭੈਣ); ਰਾਏ ਬਹਾਦੁਰ ਦੁਰਗਾ ਚਰਨ ਦਾਸ (ਜੀਜਾ); ਨੀਤਿਆਨੰਦ ਕਾਨੂਨਗੋ (ਭਰਾ); ਬਿਧੂ ਭੂਸ਼ਣ ਦਾਸ (nephew) |
| {{#if:|ਸਨਮਾਨ|ਸਨਮਾਨ}} | {{#if:||}} |
| {{#if:|ਦਸਤਖ਼ਤ}} | |
| {{#if:|ਨੋਟਸ}} | |
| {{#if:| | |
{{#switch:
{{#if:
| {{{demospace}}}
| {{#ifeq:|
| main
| other
}}
}}
| main = {{#if:|}}{{#if:|}}{{#if:{{#if:yes|{{#expr:04}} {{#if:10|{{#switch:{{#if:10
|{{#switch:10
|january|jan|ਜਨਵਰੀ=1
|february|feb|ਫਰਵਰੀ=2
|march|mar|ਮਾਰਚ=3
|apr|april|ਅਪ੍ਰੈਲ=4
|may|ਮਈ=5
|june|jun|ਜੂਨ=6
|july|jul|ਜੁਲਾਈ=7
|august|aug|ਅਗਸਤ=8
|september|sep|ਸਤੰਬਰ=9
|october|oct|ਅਕਤੂਬਰ=10
|november|nov|ਨਵੰਬਰ=11
|december|dec|ਦਸੰਬਰ=12
|{{#ifexpr:10<0
|{{#ifexpr:((10)round 0)!=(10)
|{{#expr:12-(((0.5-(10))round 0)mod 12)}}
|{{#expr:12-(((11.5-(10))round 0)mod 12)}}
}}
|{{#expr:(((10.5+10)round 0)mod 12)+1}}
}}
}}
|Missing required parameter 1=month!
}}|1=ਜਨਵਰੀ|2=ਫਰਵਰੀ|3=ਮਾਰਚ|4=ਅਪ੍ਰੈਲ|5=ਮਈ|6=ਜੂਨ|7=ਜੁਲਾਈ|8=ਅਗਸਤ|9=ਸਤੰਬਰ|10=ਅਕਤੂਬਰ|11=ਨਵੰਬਰ|12=ਦਸੰਬਰ|Incorrect required parameter 1=month!}}|Missing required parameter 1=month!}}|{{#if:10|{{#switch:{{#if:10
|{{#switch:10
|january|jan|ਜਨਵਰੀ=1
|february|feb|ਫਰਵਰੀ=2
|march|mar|ਮਾਰਚ=3
|apr|april|ਅਪ੍ਰੈਲ=4
|may|ਮਈ=5
|june|jun|ਜੂਨ=6
|july|jul|ਜੁਲਾਈ=7
|august|aug|ਅਗਸਤ=8
|september|sep|ਸਤੰਬਰ=9
|october|oct|ਅਕਤੂਬਰ=10
|november|nov|ਨਵੰਬਰ=11
|december|dec|ਦਸੰਬਰ=12
|{{#ifexpr:10<0
|{{#ifexpr:((10)round 0)!=(10)
|{{#expr:12-(((0.5-(10))round 0)mod 12)}}
|{{#expr:12-(((11.5-(10))round 0)mod 12)}}
}}
|{{#expr:(((10.5+10)round 0)mod 12)+1}}
}}
}}
|Missing required parameter 1=month!
}}|1=ਜਨਵਰੀ|2=ਫਰਵਰੀ|3=ਮਾਰਚ|4=ਅਪ੍ਰੈਲ|5=ਮਈ|6=ਜੂਨ|7=ਜੁਲਾਈ|8=ਅਗਸਤ|9=ਸਤੰਬਰ|10=ਅਕਤੂਬਰ|11=ਨਵੰਬਰ|12=ਦਸੰਬਰ|Incorrect required parameter 1=month!}}|Missing required parameter 1=month!}} {{#expr:04}},}} 1986
|{{#switch:10
|january|jan|ਜਨਵਰੀ=1
|february|feb|ਫਰਵਰੀ=2
|march|mar|ਮਾਰਚ=3
|apr|april|ਅਪ੍ਰੈਲ=4
|may|ਮਈ=5
|june|jun|ਜੂਨ=6
|july|jul|ਜੁਲਾਈ=7
|august|aug|ਅਗਸਤ=8
|september|sep|ਸਤੰਬਰ=9
|october|oct|ਅਕਤੂਬਰ=10
|november|nov|ਨਵੰਬਰ=11
|december|dec|ਦਸੰਬਰ=12
|{{#ifexpr:10<0
|{{#ifexpr:((10)round 0)!=(10)
|{{#expr:12-(((0.5-(10))round 0)mod 12)}}
|{{#expr:12-(((11.5-(10))round 0)mod 12)}}
}}
|{{#expr:(((10.5+10)round 0)mod 12)+1}}
}}
}}
|Missing required parameter 1=month!
}}-04) (ਉਮਰ {{#expr:(1986)-(1904)-((10)<(08)or(10)=(08)and(04)<(09))}})|{{#if:|}}}}{{#if:|}}{{#if:|}}{{#if:|}}{{#if:|}}{{#if:|}}{{#if:|}}{{#if:Sarala Devi.jpg|{{#if:{{#property:P18}}||}}}}
| other | #default = }}{{#ifeq:|yes||{{#if:||
{{#if:Sarala Devi.jpg
| {{#if:{{#property:P18}}
| {{#ifeq:https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Sarala_Devi.jpg%7C
|
|
}}
| {{#if:{{#property:P41}}{{#property:P94}}{{#property:P117}}{{#property:P154}}{{#property:P242}}
|
|
}}
}}
| {{#if:{{#property:P18}}
| {{#if:
|
|
}}
|
}}
}}
}}}}
ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ (9 ਅਗਸਤ 1904 - 4 ਅਕਤੂਬਰ 1986) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਨਾਰੀਵਾਦੀ, ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਹ 1921 ਵਿੱਚ ਗ਼ੈਰ-ਸਹਿਯੋਗੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਉੜੀਆ ਔਰਤ ਸੀ। ਉਹ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1936 ਨੂੰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਜਾਣ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣੀ। ਉਹ ਉੜੀਸਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸਪੀਕਰ ਸੀ, ਕੱਟਕ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਉਤਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੈਨੇਟ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਉੜੀਆ ਮਹਿਲਾ ਡੈਲੀਗੇਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ. ਐਸ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਕਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਉੜੀਸਾ ਵਲੋਂ ਇਕੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸੀ।
ਜੀਵਨ
ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 9 ਅਗਸਤ 1904 ਨੂੰ ਬਾਲਿਕੁਦਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾਰਿਲੋ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ (ਹੁਣ ਜਗਤਸਿੰਘਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਓਡੀਸ਼ਾ) ਦੇ ਉੜੀਸਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ, ਕੁਸ਼ਲ ਜ਼ਮੀਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀਵਾਨ ਬਾਸੂਦੇਵ ਕਾਨੂਨਗੋ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਪਦਮਾਵਤੀ ਦੇਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਬਾਲਮਕੁੰਦ ਕਾਨੂਨਗੋ, ਇੱਕ ਡਿਪਟੀ ਕਲੈਕਟਰ, ਵਲੋਂ ਗੋਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ।[1][2][3][4][5][6] ਸਰਲਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਂਕੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਉਸ ਦਾ ਮਾਮਾ ਤਤਕਾਲੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਚਾਚੇ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਟਿਊਟਰ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਈਆਂ। ਸਰਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਬੰਗਾਲੀ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਓਡੀਆ ਅਤੇ ਮੁਢਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਹ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤਕ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਬਾਂਕੀ ਵਿਚ, ਸਰਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ, ਸੁਕਾ ਦੇਵੀ, ਬਾਂਕੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਲੜੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਅਚਲ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1917 ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਰਥੀ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 1918 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਵੱਲ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਲਾ ਖੁਦ 1921 ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ, ਦੁਰਗਾਬਾਈ ਦੇਸ਼ਮੁਖ, ਅਚਾਰੀਆ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ, ਕਮਲਦੇਵ ਚੱਟੋਪਾਧਿਆਏ ਅਤੇ ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੀ।[7]
ਉਹ 1943 ਤੋਂ 1946 ਤਕ ਕਟਕ ਵਿਖੇ ਉਤਕਲ ਸਾਹਿਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਕੱਤਰ ਸੀ।[8]
ਹਵਾਲੇ
1 }}
| references-column-width
| references-column-count references-column-count-{{#if:1|{{{1}}}}} }}
| {{#if:
| references-column-width }} }}" style="{{#if:
| {{#iferror: {{#ifexpr: 1 > 1 }}
| -moz-column-width: {{#if:1|{{{1}}}}}; -webkit-column-width: {{#if:1|{{{1}}}}}; column-width: {{#if:1|{{{1}}}}};
| -moz-column-count: {{#if:1|{{{1}}}}}; -webkit-column-count: {{#if:1|{{{1}}}}}; column-count: {{#if:1|{{{1}}}}}; }}
| {{#if:
| -moz-column-width: {{{colwidth}}}; -webkit-column-width: {{{colwidth}}}; column-width: {{{colwidth}}}; }} }} list-style-type: {{#switch:
| upper-alpha
| upper-roman
| lower-alpha
| lower-greek
| lower-roman = {{{group}}}
| #default = decimal}};">
- ↑ "Sarala Devi: A centenary tribute". The Hindu. 7 November 2004. Archived from the original on 26 ਅਗਸਤ 2015. Retrieved 18 December 2016. Check date values in:
|archive-date=(help) - ↑ Mohanty, Sachidananda. "Sarala Devi: The Biplababi of Orissa" (PDF). Manushi. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Mohanty, Sachidananda. "Sarala Devi: The Biplababi of Orissa" (PDF). Manushi. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Jena, Bijaya Lakhmi (January 2014). "Sarala Devi, An Inspiration for Women" (PDF). Government of Odisha. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Prabhukalyan, Mohapatra (January 2008). "Oriya Women in National Movement" (PDF). Government of Odisha. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Dhyanimudra, Kanungo (August 2014). "Sarala Devi as a Freedom Fighter" (PDF). Government of Odisha. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Giri, Pradeep Kumar (August 2016). "The Role of Odia Women in Salt Satyagraha: Sarala Devi" (PDF). Government of Orissa. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Ratha, Prabodha Kumar (August 2013). "Sarala Devi: the Socio-Political Reformer of Odisha" (PDF). Government of Odisha. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Dasgupta, Sanjukta (30 October 2016). "More than just 'presiding deities in their kitchen'". The Statesman. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Mohanty, Sachidanandan (7 December 2004). Early Women's Writings in Orissa, 1898-1950: A Lost Tradition (in English). SAGE Publications India. p. 151. ISBN 9788132101956. Retrieved 18 December 2016.