ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਈ ਸਰੋਤ ਵੇਖੋ

{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}}
{{Infobox settlement
| name                    = ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
| native_name             = ਰੋਪੜ 
| native_name_lang        = g-pa
| other_name              = 
| settlement_type         = [[ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸੱਭਿਅਤਾ]] ਦੇ ਇੱਕ  [[ਥੇਹ]] ਵਾਲਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਹਿਰ   
| image_skyline           =Rupnagar city, Punjab, India.jpg|ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
| image_alt               =
| image_caption           = [[ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸੱਭਿਅਤਾ]] ਦੀ ਸਭਿਅਤਾ ਵਾਲੇ [[ਥੇਹ]] ਤੋਂ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ 
| nickname                = ਰੋਪੜ 
| image_map               =
| map_alt                 =
| map_caption             =
| pushpin_map             = India Punjab
| pushpin_label_position  = left
| pushpin_map_alt         =
| pushpin_map_caption     =
| latd                    = 30.9664
| latm                    =
| lats                    =
| latNS                   = N
| longd                   = 76.5331
| longm                   =
| longs                   =
| longEW                  = E
| coordinates_display     = inline,title
| subdivision_type        = Country
| subdivision_name        = India
| subdivision_type1       = [[States and territories of India|ਰਾਜ]]
| subdivision_name1       = [[Punjab, India|Punjab]]
| subdivision_type2       = [[List of districts of India|ਜਿਲਾ]]
| subdivision_name2       = [[Rupnagar district|Rupnagar]]
| established_title       = <!-- Established -->19th century
| established_date        =
| founder                 =
| named_for               =Raja Rokeshar's son,rup sen
| government_type         = ਲੋਕਲ  
| governing_body          = ਮਿਊਂਸੀਪਲ ਕਮੇਟੀ 
| unit_pref               = Metric
| area_footnotes          =
| area_rank               =
| area_total_km2          =
| elevation_footnotes     =
| elevation_m             = 262
| population_total        = 684627
| population_as_of        = 2011
| population_rank         =
| population_density_km2  = auto
| population_demonym      =
| population_footnotes    =
| demographics_type1      = ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ 
| demographics1_title1    = Official
| demographics1_info1     = [[Punjabi language|ਪੰਜਾਬੀ]]
| timezone1               = [[Indian Standard Time|IST]]
| utc_offset1             = +5:30
| postal_code_type        = [[Postal Index Number|ਪਿੰਨ]]
| postal_code             = 140 001
| area_code_type          = ਟੇਲੀਫ਼ੋਨ ਕੋਡ 
| area_code               = 91-1881
| registration_plate      = PB 12
| website                 = {{URL|http://rupnagar.nic.in/}}
| footnotes               =
}}
[[Image:Punjab district map.png|thumb|right|250px|ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ]]
'''ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲਾ''' [[ਪੰਜਾਬ]] ਦਾ ਇੱਕ [[ਜਿਲਾ]] ਹੈ। ਆਮ ਬੋਲਚਾਲ ਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ 'ਰੋਪੜ' ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਜਿਲਾ ਸਦਰ ਮੁਕਾਮ ਰੋਪੜ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੋਪੜ ਸ਼ਹਿਰ [[ਸਤਲੁਜ]] ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇਤਿਹਾਸ [[ਹੜੱਪਾ]] ਸਭਿਅਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ।ਰੂਪਰ [ਸੋਧ]
ਰੂਪਰ ਇਕ 21 ਮੀਟਰ ਉੱਚਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਟਿੱਦ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ (ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਜਾਂ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਹੈ) ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਉੱਪਰਲੇ ਸਤਲੁਜ ਦੇ ਖੱਬੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਨੇ ਹੁੱਦਪਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਬ੍ਰੇਕ ਮੌਜੂਦਾ ਦਿਨ ਤੱਕ ਛੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਦੌਰ ਜਾਂ ਪੜਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ. ਖੁਦਾਈ ਡਾ.ਯੈ.ਡੀ. ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ. ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਸ਼ਰਮਾ ਹੜਤਾਲਾਂ ਤੋਂ ਰੂਪਰਾਂ ਦਾ ਮਾਈਗਰੇਸ਼ਨ ਗੁਆਚ ਗਏ ਸਰਸਵਤੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਸਤਲੁਜ ਤਕ ਟਿਕਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਨਦੀਆਂ ਇਕ ਵਾਰ ਇਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸਨ.

ਪੀਰੀਅਡ I 
Rupar ਖੁਦਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਸਭ ਤੋਂ ਨੀਵਾਂ ਪੱਧਰ ਪੀਰੀਅਡ 1 ਵਿੱਚ ਹੜੱਪਣ ਦੇ ਗੁਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪ੍ਰਟੋ-ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ. ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੱਭਤ ਸਿੰਧ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਵਪਾਰਕ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਲਾ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਟੁਕੜੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ, ਚੈਰੀ ਬਲੇਡ, ਤੌਪੀ ਉਪਕਰਣ, ਮੋਟਾ ਮੋਟਾ ਅਤੇ ਚੂੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਘਾਟੀ ਸਿਵਿਲਿਟੀ ਦੇ ਆਮ ਮਾਨਕੀਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਆਦਿ 'ਤੇ ਸੀਲ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ. ਉਹ ਸਾਰੇ ਹੜੱਪਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿਚ ਫੈਲ ਗਏ.

ਹੱਤਿਆ (ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਚ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿਚ ਆਰ -37 ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿਚ ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰ ਤੇ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਹੜਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸੀ?

ਪੀਰੀਅਡ II 
ਪੀਰੀਅਡ II ਪੇਂਟਡ ਸੁੱਟੇ ਭਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ ਜੋ ਹੜੱਪਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਪਰਾਇਰਿਟਿਕ ਪੇਂਟਰੀ ਵਿੱਚ ਜੁਰਮਾਨਾ ਗਰੇਵੇਅਰ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਕਾਲੇ, ਟਰਾਕੂੋਟਾ ਚੂੜੀਆਂ, ਅਰਧ ਕੀਮਤੀ ਪੱਥਰ, ਕੱਚ, ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਤੀਰਾਹਟ, ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਕਲੋਲ ਸਟਿਕਸ ਅਤੇ ਤੌਹਕ ਔਜਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ. ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਮਹਾਨ ਜੰਗ ਦੇ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ.

600 ਬੀ.ਸੀ. ਦੁਆਰਾ ਇਕ ਨਵਾਂ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ. ਪੀਰੀਅਡ II ਦੇ ਸਲੇਟੀ ਪੋਟਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ. ਇਹ ਸਮਾਂ ਲਗਭਗ 600 ਬੀ.ਸੀ. ਤੋਂ 200 ਈ. ਇਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਿੱਕੇ (ਪੰਚ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਅਤੇ ਅਣ-ਨਿਰਦਿਸ਼ਟ ਕਾਸਟ ਸਿੱਕੇ), ਤੌਹ ਅਤੇ ਸਾਜ-ਸਮਾਨ ਉਤਪੰਨ ਕੀਤਾ. ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੋਜ ਮੌਰੀਅਨ ਬ੍ਰਹਮੀ ਲਿਪੀ (ਚੌਥੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਬੀ.ਸੀ.) ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਇਕ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਸੀ.
ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਚਿੱਤਰ ਅਤੇ ਮੋਟਿਫ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ-ਪੁਤਲੀਆਂ ਅਤੇ ਤਿੱਖੀ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਡਿਸਕਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਟਕਸਾਲੀ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ), ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਪਟਨਾ ਅਤੇ ਮੌਯਾਨ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਖੁਦਾਈ ਵਿਚ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ. ਚਿੱਕੜ ਅਤੇ ਭੱਠੀ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਮਕਾਨ ਕੋਈ ਵਿਰਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ. ਲਗਭਗ 3.5 ਮੀਟਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੀ 3.6 ਮੀਟਰ ਚੌੜੀ ਸਾੜ ਵਾਲੀ ਇੱਟ ਵਾਲੀ ਕੰਧ ਦੀ ਸੰਭਵਤ ਸ਼ਾਇਦ ਇਕ ਟੈਂਕ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਹੈ ਜੋ ਇਨਟੇਲ ਦੁਆਰਾ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੀ ਹੈ. ਉਪਰਲੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੰਗਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਾਲੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੂਲ ਖੋਦ ਰਹੇ ਹਨ.

ਪੀਰੀਅਡ III ਤੋਂ V
ਪੀਰੀਅਡ ਤੀਜੇ ਤੋਂ ਤੀਜੇ ਤੱਕ ਪੱਥਰੀ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਅਮੀਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਹਨ. ਕੀਤੇ ਗਏ ਖੁਦਾਈ ਦੇ ਲੰਬਕਾਰੀ ਸੁਭਾਅ ਕਾਰਨ ਘਰਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ.

ਪੀਰੀਅਡ VI 
ਅਗਲਾ ਪੜਾਅ, ਪੀਰੀਅਡ ਛੇ ਨੇ ਸ਼ੁੰਗਸ, ਕੁਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦਿੱਤੇ. ਖੁਦਾਈਆਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ. ਉਪਰਲੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗੁਪਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤੌਲੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਇੱਕ ਜਮ੍ਹਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ. ਇਸ ਵਿਚ ਗੁਪਤ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਚੰਦਰਗੁਪਤ-ਕੁਮੇਰਦੇਵੀ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਇਕ ਸੋਨੇ ਦਾ ਸਿੱਕਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.

ਸ਼ੂੰਗਾ, ਕੁਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗੁਪਤਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਿਰਚੂ ਮੂਰਤ ਵੀ ਲੱਭੇ ਗਏ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਈਬਿਕ ਸਮੀਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਕ ਯਾਕੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਪਤਾ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕਿਆਂ 'ਤੇ ਸਮੁਦਰਗੁਪਤ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ. ਗ੍ਰੀਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਤਿੰਨ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਗੁਪਤ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰੀਗਰੀ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ.

ਉਪਰੋਕਤ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਭੱਠੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਲਾਲ ਭਰੇ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਉਜਾਗਰ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਬ੍ਰੇਕ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਕਬਜ਼ੇ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਜੋ ਛੇਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੀਰੀਅਡ V ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ. ਇਹਨਾਂ ਪੱਧਰਾਂ ਤੋਂ ਤੋਰਾਮਾ (ਲਗਭਗ AD 500) ਅਤੇ ਮਿਿਹਿਰਕੁਲ (ਲਗਭਗ 510-40) ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ. ਪੰਜਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੰਗ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਬੂਤ ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਚੰਗੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਰਸਾਏ ਹਨ.ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਗ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਇਕ ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ 13 ਵੀਂ ਸਦੀ ਈ. ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿਚ ਪੇਰਿਆਡ ਛੇਵੇਂ ਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਤੱਕ ਫੈਲਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ.

ਇਕ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਾਈਟ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਰੂਪੜ ਦੀ ਕੁਝ ਪੁਰਾਤਨਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਨਾਲ ਖੁਦਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ.

==ਸਥਾਨ==
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਚ ਯਾਤਰੀ ਸਥਾਨ
ਰੂਪਨਗਰ ਜਿਲ੍ਹਾ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਟਿਆਲਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, 30 ° -32 'ਅਤੇ 31 ° -24' ਉੱਤਰ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਅਤੇ 76 ° -18 'ਅਤੇ 76 ° -55' ਪੂਰਵੀ ਲੰਬਕਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ. ਰੂਪਨਗਰ (ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਪੜ) ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈਡਕੁਆਟਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ 42 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਪਹਿਲਾਂ ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ), ਮੋਹਾਲੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਤਹਿਗੜ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 4 ਤਹਿਸੀਲ, ਰੂਪਨਗਰ, ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਨੰਗਲ ਹਨ
617 ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ 6 ਨਗਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਰੂਪਨਗਰ, ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ, ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਮੋਰਿੰਦਾ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਨੰਗਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਕਸਬੇ ਬਾਕੀ ਹਨ. ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਨੰਗਲ, ਰੂਪਨਗਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਸਬਿਆਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ (2 ਤੋਂ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਟਾਉਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡ [ਸੋਧੋ] ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਜੋ ਕਿਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿੰਡ ਦਾਦੀ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ. ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰੂਪਨਗਰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ 30 ° -32 'ਅਤੇ 31 ° -24' ਉੱਤਰ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਅਤੇ 76 ° -18 'ਅਤੇ 76 ° -55' ਪੂਰਵੀ ਲੰਬਕਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ. ਰੂਪਨਗਰ (ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਪੜ) ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈਡਕੁਆਟਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ 42 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ. ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ, ਮੋਹਾਲੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਤਹਿਗੜ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਚਾਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ, ਰੂਪਨਗਰ, ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਨੰਗਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ 617 ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ 6 ਸ਼ਹਿਰਾਂ: ਰੂਪਨਗਰ, ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ, ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਮੋਰਿੰਦਾ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਨੰਗਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਰੇ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿਚ ਰੇਲਵੇ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਹਨ. ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਨੰਗਲ, ਰੂਪਨਗਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਸਬੇ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਗੁਜ਼ਰਦਾ ਹੈ. ਮੁੱਲ [ਸੋਧੋ] ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਆਮ ਸੁੱਤਾ (ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ), ਇੱਕ ਗਰਮ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਢਿੱਲੇ ਠੰਡੇ ਸਰਦੀ . ਸਾਲ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਠੰਡੇ ਸੀਜ਼ਨ ਹੈ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੂਨ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ. ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਜੂਨ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ. ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਦੀ ਮਿਆਦ ਮਾਨਸੂਨ ਜਾਂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਦੀ ਹੈ. ਤਾਪਮਾਨ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 4 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ 45 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਮਈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੀਨਿਆਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਠੰਡੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਮੌਸਮੀ ਦੌਰਾਨ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਨਮੀ ਲਗਭਗ 70 ਫੀਸਦੀ ਹੈ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਔਸਤ ਸਲਾਨਾ ਬਾਰਸ਼ 775.6 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਹੈ. ਜੂਨ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 78% ਸਲਾਨਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੁਕੜੇ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਤੱਕ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚਾਸੀਸ ਜਿੱਥੇ ਕੁਝ ਰੇਤਲੀ ਪੈਚ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ. ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਖਰੜ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿਚ ਸੋਮਿਕ ਮਿੱਟੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ. ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਰੂਪਨਗਰ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟ ਫੁੱਲ ਰਹੀ ਹੈ. ਰੂਪਨਗਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਚੁਮਕਰਾ ਸਾਹਿਬਨੰਗਲਪੁਨਰ ਨਗਰ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਕਸਬਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕੱਦਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਕਿਰਿਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਮੋਰਿੰਦਾਨੰਗਲਪੁਰਨਗਰਮਕਮਲਪੁਰਗਣੁਲੀ ਦਿਧੀਭਰਤਗੜ੍ਹ ਕਤਰਪੁਰ ਡਾਮੋਗ੍ਰਾਫਿਕਸ 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਅਬਾਦੀ 683,349 ਹੈ, [1] ਈਕੁਟੋਰੀਅਲ ਗਿਨੀ [2] ਜਾਂ ਯੂਐਸ ਸਟੇਟ ਆਫ ਨਾਰਥ ਡਕੋਟਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ. [3] ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 507 ਵੀਂ ਰੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਕੁੱਲ 640 ਵਿਚੋਂ). [1] ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਘਣਤਾ 488 ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (1,260 / ਵਰਗ ਮੀਲ) ਹੈ. [1] 2001-2011 ਦੀ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 8.67% ਸੀ. [1] ਰੂਪਨਗਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ 1000 ਮਰਦਾਂ ਲਈ 9 3 ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ ਹੈ, [1] ਅਤੇ 83.3% ਦੀ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਹੈ. [1] ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੋਕ [ਸੋਧੋ] ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਾਂਸ਼ੀ ਰਾਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰੋਪੜ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ. [4]
==ਮੌਸਮ==
ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਇਸ ਦੀ ਆਮ ਖੁਸ਼ਕਤਾ (ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ), ਇੱਕ ਗਰਮ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਢਿੱਲੀ ਠੰਡੇ ਸਰਦੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ. ਸਾਲ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਠੰਡੇ ਸੀਜ਼ਨ ਹੈ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੂਨ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ. ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਜੂਨ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ. ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਦੀ ਮਿਆਦ ਮਾਨਸੂਨ ਜਾਂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਦੀ ਹੈ. ਤਾਪਮਾਨ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 4 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ 45 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਮਈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੀਨਿਆਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਠੰਡੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਮੌਸਮੀ ਦੌਰਾਨ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਨਮੀ ਲਗਭਗ 70 ਫੀਸਦੀ ਹੈ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਔਸਤ ਸਲਾਨਾ ਬਾਰਸ਼ 775.6 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਹੈ. ਜੂਨ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 78% ਸਲਾਨਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੁਕੜੇ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਤੱਕ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚਾਸੀਸ ਜਿੱਥੇ ਕੁਝ ਰੇਤਲੀ ਪੈਚ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ. ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਖਰੜ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿਚ ਸੋਮਿਕ ਮਿੱਟੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ. ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਰੂਪਨਗਰ ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।

==ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਤਹਿਸੀਲ== 

1.ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ

2.ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ

3.ਨੰਗਲ

4.ਰੂਪਨਗਰ 
==ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਨਗਰ==
ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ
ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ
ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ
ਮੋਰਿੰਡਾ
ਨੰਗਲ
ਰੂਪਨਗਰ
ਕਮਲਪੁਰ
ਘਨੌਲੀ
ਦਾਧੀ
ਭਰਤਗੜ੍ਹ
ਕਰਤਾਰਪੁਰ

2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਰੂਪਨਗਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 683,349 ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 507 ਵੀਂ ਰੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਕੁੱਲ 640 ਵਿਚੋਂ)। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਘਣਤਾ 488 ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (1,260 / ਵਰਗ ਮੀਲ) ਹੈ। 2001-2011 ਦੀ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 8.67% ਸੀ। ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਚ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 83.3% ਹੈ।

==ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੋਕ== 
ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਾਂਸ਼ੀ ਰਾਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰੋਪੜ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ 
==ਹਵਾਲੇ==
^ ਤੱਕ ਛਾਲੋ: a b c d e f "ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ 2011". ਜਨ ਗਣਨਾ. 2011. ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ 2011-09-30.
^ US ਖੁਫੀਆ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ. "ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤੁਲਨਾ: ਅਬਾਦੀ" ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ 2011-10-01. ਇਕੂਟੇਰੀਅਲ ਗਿਨੀ 668,225, ਜੁਲਾਈ 2011 ਈਸਟ ਹੈ.
^ "2010 ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਪੋਪੂਲੇਸ਼ਨ ਡੇਟਾ" ਤੇ ਜਾਓ. ਯੂ ਐਸ ਸੈਂਸਸ ਬਿਊਰੋ. ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ 2011-09-30. ਉੱਤਰੀ ਡਾਕੋਟਾ 672,591
^ "ਕਾਂਸ਼ੀਰਾਮ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਮਾਰਚ 1934 ਨੂੰ, ਬਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਅਤੇ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ, ਖਰਖਰੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਖਾਂਸਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਿਰੀਤੀਪੁਰ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ."
==ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ==
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ.
ਵਿਕੀਜ਼-ਲੋਗੋ.svg ਚਿਸ਼ੋਲਮ, ਹਿਊਗ, ਐੱਸ. (1911). "ਰੂਪਰ" ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬ੍ਰਿਟੈਨਿਕਾ 23 (11 ਵੀਂ ਐਡੀ.). ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰੈਸ ਪੀ. 855
ਸਰਕਾਰੀ ਰੂਪਨਗਰ 'ਤੇ ਵੈਬਸਾਈਟ
ਰੂਪਨਗਰ ਬੀ ਐਸ ਐੱਨ ਐਲ ਟੈਲੀਫੋਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਦੀ ਭਾਲ
ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਚ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ (ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ)

{{ਛੋਟਾ}}
{{ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ)}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ) ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ]]