ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਖੇੜਾ ਲਈ ਸਰੋਤ ਵੇਖੋ

{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਫ਼ੌਜੀ ਟੱਕਰ
|conflict=ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਖੇੜਾ
|image= [[File:Kashmir region 2004.jpg|250px]]
|caption=ਭਾਰਤ [[ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਜੰਮੂ (ਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ)|ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਉੱਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਦਸਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਤਖ਼ਤ-ਨਸ਼ੀਨੀ ਦੇ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਜਤਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੀ ਮੁਸਲਮਾਨ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਬਾਦੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਉੱਤੇ ਹੱਕ ਜਮਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ [[ਸ਼ਕਸਮ ਘਾਟੀ]] ਅਤੇ [[ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ]] ਉੱਤੇ ਚੀਨ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
|date= 22 ਅਕਤੂਬਰ 1947 – ''ਜਾਰੀ''<br>(66.5 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ)
|place=[[ਕਸ਼ਮੀਰ]]
|status=ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਬਖੇੜਾ
*[[1947 ਦੀ ਹਿੰਦ-ਪਾਕ ਜੰਗ]]
*[[1965 ਦੀ ਹਿੰਦ-ਪਾਕ ਜੰਗ]]
*[[ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਬਗ਼ਾਵਤ]]
*[[ਕਾਰਗਿਲ ਦੀ ਜੰਗ]]
| combatants_header = 
| combatant1 = {{flag|ਪਾਕਿਸਤਾਨ}}
[[ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰੇਂਜਰਜ਼]]<br>[[Image:Flag of the Pakistani Army.svg|22px]] [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫ਼ੌਜ]]
| combatant2 = {{flag|ਭਾਰਤ}}
[[Image:Flag of Indian Army.svg|22px]] [[ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ]]
[[Image:BSF Logo.svg|22px]] [[ਸਰਹੱਦ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ]]<br>
[[ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪੁਲਿਸ ਬਲ]]
|combatant3= [[Image:Kashmir independent.svg|22px]] [[ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮੋਰਚਾ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਹਰਕਤ-ਉਲ-ਜਿਹਾਦ ਅਲ-ਇਸਲਾਮੀ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤਈਬਾ]]<br>
[[Image:Jaishi-e-Mohammed.svg|22px]] [[ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਹਿਜ਼ਬੁੱਲ ਮੁਜਾਹੀਦੀਨ]]<br>
[[Image:Harakat flag.png|22px]] [[ਹਰਕਤ-ਉਲ-ਮੁਜਾਹੀਦੀਨ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਅਲ-ਬਦਰ (ਭਾਰਤ)|ਅਲ-ਬਦਰ]]
<br>''ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ:''<br>
{{flag|ਪਾਕਿਸਤਾਨ}}<ref name=Ganguly>{{cite book|last=Ganguly|first=Sumit|title=India, Pakistan, and the Bomb: Debating Nuclear Stability in South Asia|year=2012|publisher=Columbia University Press|isbn=978-0231143752|pages=27–28|coauthors=Paul Kapur|date=7|month=August}}</ref> 
|commander1= 
[[Image:Flag of the Pakistani Army.svg|22px]] [[ਰਹੀਲ ਸ਼ਰੀਫ਼|ਜਨਰਲ ਰਹੀਲ ਸ਼ਰੀਫ਼]]
|commander2=
[[Image:Flag of Indian Army.svg|22px]] [[ਬਿਕਰਮ ਸਿੰਘ (ਜਨਰਲ)|ਜਨਰਲ ਬਿਕਰਮ ਸਿੰਘ]]<br>
[[Image:Flag of Indian Army.svg|22px]] ਲੈਫ਼. ਜਨ. ਪੀ ਸੀ ਭਾਰਦਵਾਜ<br>
[[Image:Air Force Ensign of India.svg|22px]] [[ਅਰੂਪ ਰਹਾ|ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਰੂਪ ਰਹਾ]]<br>
[[Image:Flag of India.svg|22px]] [[ਪਰਣੇ ਸਹੇ]]
|commander3=[[Image:Kashmir independent.svg|22px]] [[ਅਮਾਨੁੱਲਾ ਖ਼ਾਨ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ]]<br>
[[Image:Jaishi-e-Mohammed.svg|22px]] [[ਮੌਲਾਨਾ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਸਈਦ ਸਲਾਹੁਦੀਨ]]<br>
[[Image:Harakat flag.png|22px]] [[ਫ਼ਜ਼ਲੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਖ਼ਲਿਲ]]<br>
[[Image:Harakat flag.png|22px]] [[ਫ਼ਰੂਕ ਕਸ਼ਮੀਰੀ]]<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਅਰਫ਼ੀਨ ਭਾਈ]] (1998 ਤੱਕ)<br>
[[Image:Flag of Jihad.svg|22px]] [[ਬਖ਼ਤ ਜ਼ਮੀਨ]]
| strength1 = 617,000 ਸਰਗਰਮ ਅਮਲਾ
| strength2 = 1,325,000 ਸਰਗਰਮ ਅਮਲਾ
| strength3 = 325-850
| casualties1 = ~16,000 ਹਲਾਕ
| casualties2 = ~10,000 ਹਲਾਕ
| casualties3 = ~20,000 ਹਲਾਕ<br>~40,000 ਨਾਗਰਿਕ ਹਲਾਕ
|}}

'''ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਖੇੜਾ''' ({{lang-hi|'''कश्मीर विवाद'''}} — {{transl|hi|''ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਵਾਦ''}}, {{lang-ur|{{Nastaliq|'''مسئلۂ کشمیر'''}}}} — {{transl|ur|''ਮਸਲਾ-ਏ ਕਸ਼ਮੀਰ''}}) [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਕਾਰ]], ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਆਕੀ ਦਸਤੇ ਅਤੇ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ]] ਵਿਚਕਾਰ [[ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ]] ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਇੱਕ ਰਾਜਖੇਤਰੀ ਝੇੜਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਜੀ ਬਹਿਸ [[ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ (1947)]] ਤੋਂ ਹੀ ਜਾਰੀ ਹੈ<ref>[[Uppsala Conflict Data Program]] Conflict Encyclopedia, Conflict Summary, Conflict name: India: Kashmir, Type of incompatibility: Territory, Interstate/intrastate dimension: Intrastate, Conflict status: Ongoing, Date of first stated goals of incompatibility: 29 May 1977, viewed 2013-05-29, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=74&regionSelect=6-Central_and_Southern_Asia#</ref> ਪਰ 2002 ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਆਕੀਆਂ (ਕੁਝ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ਼ ਰਲਣ ਵੱਲ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੀ ਮੰਗ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਪੂਰਨ ਖ਼ਲਾਸੀ)<ref name="S5 Ab">{{cite book|title=Social Studies S5 Ab|publisher=Pearson Education|isbn=978-981-4114-72-1|page=70}}</ref> ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਵਾਦ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਬਖੇੜੇ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ।
== ਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੀ ਨਾਕਾਮੀ ==
ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਰੁਕਣ ਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੀ। ਨਿੱਤ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉੱਪਰੋਂ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਲੱਗੇ ਹਨ।<ref>[http://punjabitribuneonline.com/2017/06/%e0%a8%b5%e0%a8%be%e0%a8%a6%e0%a9%80-%e0%a8%a6%e0%a9%80-%e0%a8%b8%e0%a8%a5%e0%a8%bf%e0%a8%a4%e0%a9%80-%e0%a8%9a-%e0%a8%a8%e0%a8%bf%e0%a8%98%e0%a8%be%e0%a8%b0/ ਵਾਦੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਨਿਘਾਰ ]</ref>

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਮੀਰ ਮਸਲਾ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵੱਖਵਾਦ]]