ਇੰਡੀਅਨ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਲਈ ਸਰੋਤ ਵੇਖੋ

{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਜੱਥੇਬੰਦੀ|name=ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ|size=<!-- default 200px -->|alt=<!-- alt text; see [[WP:ALT]] -->|msize=<!-- map size, optional, default 250px -->|malt=<!-- map alt text -->|abbreviation=IARI|formation=1&#xA05;&#xA2A;&#xA4D;&#xA30;&#xA48;&#xA32;1905<span style="display:none">(<span class="bday dtstart published updated">1905-04-01</span>)</span>|extinction=<!-- {{End date and age|YYYY|MM|DD}} -->|type=<!-- [[Governmental organization|GO]], [[Non-governmental organization|NGO]], [[Intergovernmental organization|IGO]], [[International nongovernmental organization|INGO]], etc -->|status=<!-- ad hoc, treaty, foundation, etc -->|purpose=ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ|location=ਪੂਸਾ, ਦਿੱਲੀ<br>|coords={{coord| 28.080|N|77.120|E|display=inline}}|general=<!-- Secretary General -->|leader_title=ਡਾਇਰੈਕਟਰ<br>|leader_name=ਡਾ. ਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ|main_organ=<!-- gral. assembly, board of directors, etc -->|website={{url|http://www.iari.res.in/}}|former name=Imperial Agricultural Research Institute}}ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ ਜਾਂ '''ਇੰਡੀਅਨ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ '''(ਆਈ.ਏ.ਆਰ.ਆਈ) ਪੂਸਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੌਮੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਲਈ ਕੌਮੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਇਸ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 1970 ਦੇ 'ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਰਾ ਇਨਕਲਾਬ|ਹਰੇ ਇਨਕਲਾਬ]]' ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੋਜ ਲਈ ਆਈ.ਏ.ਆਰ.ਆਈ. ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ।

== ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ==
ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪਹਿਲੀ ਦਰ ਖੋਜ, ਢੁਕਵੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰੇਗਾ। ਅਸਲ ਵਿਚ, ਹਰੇ ਇਨਕਲਾਬ ਦਾ ਜਨਮ ਆਈ.ਏ.ਆਰ.ਆਈ. ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲਿਆਂ ਦੇ ਮੂਲ ਹਨ। ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ, ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਹਵਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1960 ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ, ਅਰਥਾਤ ਖੋਜ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਸਥਾਰ ਲਈ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਬੁਨਿਆਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਕਮੋਡੀਟੀ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੱਜੋਂ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਪ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੌਮੀ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਹ ਕੈਂਪਸ 500 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ (5.0 km2), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸੀ, ਪਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੈਂਪਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਸਟੈਟਿਸਟਿਕਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।

== IARI ਦੇ ਸਕੂਲ ==
* ਸਕੂਲ ਆਫ ਕ੍ਰਾਪ ਇਮ੍ਪਰੂਵਮੇੰਟ
* ਸਕੂਲ ਆਫ ਪਲਾਂਟ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ 
* ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਬੇਸਿਕ ਸਾਇੰਸਜ਼
* ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਨੈਚੂਰਲ ਰਿਸੋਰਸ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ 
* ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ 
* ਸਕੂਲ ਆਫ ਬਾਗਬਾਨੀ ਸਾਇੰਸ

== ਰੈਂਕਿੰਗ ==
{{Infobox India university ranking|NIRF_U_2017=15|NIRF_O_2017=23}}ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਲ ਰੈਂਕਿੰਗ ਫਰੇਮਵਰਕ (ਐਨ.ਆਈ.ਆਰ.ਐਫ.) ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ ਨੂੰ 23 ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 157 ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ 2017 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਕੀਤੀ।

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==
* [[ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{reflist|30em}}

== ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ ==
* [http://www.iari.res.in/ IARI website]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜ]]